Kiangley cofioosagh

Ass Wikipedia.
Kiangley cofioosagh eddyr daa vreneen dy hiddragien

Cha nel beoyn er co-stooghyn ennagh lectraneyn y choayl ny lectraneyn y chosney. Dy cliaghtagh, ta neu-veainyn myr shen, myr sampleyr, carboan as hiddragien. Bentyn da co-vreneenyn as daa neu-veain ayndaue, ta ny breneenyn jannoo nyn gooid share dy gheddyn hoght lectraneyn ayns nyn vynneigyn-lectrane sodjey magh liorish rheynn lectraneyn. She kiangley cofioosagh t'ayn eisht.

Son y chooid smoo, she kianglaghyn cofioosagh t'ec co-vreneenyn nagh vel ayndaue agh neu-veainyn, myr hiddragien (H2), cloreen (Cl2), neetragien (N2), ushtey (H2O), ammoiney (NH3), meetane (CH4), daa-ocseed charboan (CO2), a.m.s.

Kianglaghyn unnaneagh cofioosagh[reagh | edit source]

Sampleyr nane[reagh | edit source]

Ayns gas hiddragien, cha nel breneenyn hiddragien nyn lomarcan - she co-vreneenyn t'ayn dy bollagh. Ayns gagh co-vreneen hiddragien, ta daa vreneen hiddragien kianglt ry-cheilley. Ayns gagh breneen hiddragien, cha nel agh un lectrane (H = 1). Dy chosney reaghey ny lectraneyn ayns hailium (He = 2), ta daa vreneen hiddragien çheet ry-cheilley dy rheynn lectraneyn dy ve goll rish hailium.

Myr shen, ta daa lectrane syn ynneig sodjey magh ec gagh breneen hiddragien - y lectrane echey hene as y lectrane rheynnit. Ta shin gra kiangley unnaneagh cofioosagh rish rheynn y phiyr-lectrane. Dy mennick, ta'n kiangley cofioosagh shoh screeut myr shoh: H-H.

Sampleyr jees[reagh | edit source]

Kiart goll rish gas hiddragien, ayns gas cloreen she co-vreneenyn jeant ass daa vreneen t'ayn. Ta piyryn dy vreneenyn cloreen kianglt ry-cheilley liorish kiangley cofioosagh. S'leayr yn aght ta ny breneenyn cloreen goll er kiangley ry-cheilley my ta shin jeeaghyn er reaghey ny lectraneyn ayns breneen cloreen: Cl = 2, 8, 7

Sampleyr tree[reagh | edit source]

Ayns co-vreneen meetane (gas dooghyssagh), ta un vreneen carboan ny lomarcan kianglt rish kiare breneenyn hiddragien. S'aashagh toiggal yn aght ta co-vreneen meetane goll er troggal my ta shin jeeaghyn er reaghey ny lectraneyn ayns ny breneenyn C as H:

  • C = 2, 4
  • H = 1

Ta'n breneen carboan as ny kiare breneenyn hiddragien rheynn lectraneyn dy lhieeney ny fynneigyn sodjey magh oc.

Kianglaghyn cofioosagh Dooble as Tree-filley[reagh | edit source]

Choud as shoh, ta shin er ve jeeaghyn er kianglaghyn cofioosagh raad ta piyr dy lectraneyn goll er rheynn eddyr daa vreneen. Agh ayns co-vreneenyn ennagh ta ny breneenyn cummit ry-cheilley liorish rheynn daa phiyr, ny tree piyryn, dy lectraneyn.

Tra ta un phiyr dy lectraneyn goll er rheynn, she kiangley cofioosagh unnaneagh t'ayn.

Tra ta daa phiyr dy lectraneyn goll er rheynn, she kiangley cofioosagh dooble t'ayn.

Tra ta tree piyryn dy lectraneyn goll er rheynn, she kiangley cofioosagh tree-filley t'ayn.

Kianglaghyn cofioosagh Dooble[reagh | edit source]

Ayns co-vreneen ocsygien, O2, she kiangley dooble t'ayn. T'eh çheet lesh gagh breneen ocsygien hoght lectraneyn syn ynneig sodjey magh echey y chosney. Ta e hey lectraneyn hene ec gagh breneen ocsygien ayns yn ynneig sodjey magh echey, as t'eh rheynn daa lectrane elley. Ta sambyl elley jeh'n chiangley dooble ry-gheddyn ayns co-vreneen carboan.

Kianglaghyn cofioosagh Tree-filley[reagh | edit source]

Ta sambyl jeh kiangley tree-filley ry-gheddyn ayns co-vreneen neetragien. S'doillee yn kiangley eddyr ny breneenyn neetragien y vrishey. Shen y fa dy vel gas neetragien cho neu-ymobbreeagh. Cooinee dy nee N = 2, 5 reaghey ny lectraneyn ayns breneen neetragien.