Ree Adha

Ass Wikipedia.
Ree Adha liorish Charles Ernest Butler, 1903
Ree Adha ny Bretyn liorish Howard Pyle veih The Story of King Arthur and His Knights ("Skeeal Ree Adha as e Reejereeyn").

She toshiagh Brythonagh veih'n 5oo as y 6oo eash eh Ree Adha ny Ree Artur (Bretnish: Brenin Arthur; Cornish: Arthur Gernow; Britaanish: Roue Arzhur; Ladjyn: Arthurus). Rere ny shennaghyssyn as ny far-skeealeraghtyn, ren eh stiurey cosney yn Vretyn noi ny ruegeyderyn Sacsonagh car y 6oo eash. Ta sonreeaghtyn skeeal Adha, er y chooid smoo, jeant ass beeal-arrish as ynlaghtyn lettyragh, as cha nel feanish hickyr ayn dy nee persoon shenndeeagh v'ayn. Ta cooylrey goan shenndeeagh mychione Adha çheet magh ass imraaghyn eigsoylagh, goaill stiagh Annales Cambriae, Historia Brittonum as screeunyn Gildas. Ta ennym Adha ry-akin chammah ayns imraaghyn feeleeagh lheid as Y Gododdin.

She persoonid feer scanshoil ayns ny far-skeealyn ta goll er enney myr Cooish ny Bretyn. Va Adha feayn-skeealeydagh lhiassit myr persoonid as sym vooar eddyr-ashoonagh echey lesh cooney ennoilid ny screeunyn Historia Regum Britanniae ("Shennaghys Reeaghyn ny Bretyn") veih'n 12oo eash liorish Geoffrey Mynwy. Ayns skeealyn as daanyn Bretnagh as Britaanagh ny shinney na obbyr Geoffrey Mynwy, ta Adha ry-akin myr fer caggee mooar ta cosney yn Vretyn noi noidyn dooinoil as neughooghyssagh, ny myr persoonid druaiaghtagh y veeal-arrish, kianglt keayrtyn rish y theihll elley Bretnagh, Annwn. Cha nel fys ayn quoid jeh obbyr Geoffrey va doltit veih imraaghyn elley, ny va crooit ec Geoffrey hene.

Ga dy vel cooishyn, taghyrtyn as persoonidyn ta ry-akin 'syn 'eayn-skeealleydaght Adhagh anchasley veih teks gys teks, as nagh vel un lhieggan canoanagh ayn, by eh lhieggan Geoffrey Mynwy bun ny skeeallyn haink magh ny s'anmee. Ren Geoffrey soilshaghey Adha magh myr ree yn Vretyn Vooar chur ny Sacsonee fo haart as chur impiraght er bun er y Vretyn, Nerin, yn Eeslynn, Norlynn as Goal. Shimmey tro as taghyrt ta coontit myr ayrnyn co-hymagh jeh skeeal Adha as bun oc ayns Historia liorish Geoffrey, goaill stiagh ayr Adha Uthr Bendragon, y druiaghtagh Myrddin (ny Merlin), ben heshee Adha Gwenhwyfar (ny Guinevere), y cliwe Caledfwlch (ny Excalibur), gientyn Adha ayns Tre war Venydh (ny Tintagel ny Dintagell), e chah jerrinagh noi Medrawd (ny Mordred) ec Camlan as e ynnyd fea jerrinagh ayns Innys Afallon (ny Avalon). Chur y screeudeyr Frangagh Chrétien de Troyes veih'n 12oo eash, chur Lawnslot (ny Lancelot) as y Grail Casherick stiagh 'sy skeeal, bun lesh shaanrey yn 'ar-skeealeraght Adhagh. Haink er y çhaanrey shen dy ve coontit myr straih vooar jeh'n lettyraght vean-eashagh. Ayns ny skeeallyn Frangagh shen, ta moir y skeeal ceaghley veih Ree Adha hene dys persoonidyn elley, lheid as Reejereeyn y Voayrd Cruinn. Hie yn lettyraght Adhagh er ny vishaghey car ny Mean-Eashyn. Hie ee ass, ansherbee, car ny h-eashyn ny lurg agh va aa-vioghey ayns eck 'sy 19oo eash. Ta'n skeeal beaghey 'sy 21oo eash 'sy lettyraght as ayns cochormyssyn son y theater, y scannaneeaght, y çhellveeish, caslys-skeeallyn, as yn ym-ysseraght elley.