Yn Lhaihder

Ass Wikipedia.
Mannin

Ta'n art shoh ny chooid jeh'n straih:
Politickaght as reiltys
Vannin






Ta'n Lhaihder cur y Whaiyl fo harey 'sy Ghaelg veih Cronk Keeill Eoin, Laa Tinvaal, 5oo Jerrey Souree (agh y Jelune er-giyn my vees Jesarn ny Jedoonee y wheigoo laa). Ta'n Lhaihder goaill ayrn ayns cooishyn oikoil yn laa, 'sy chirveish chillagh, er Cronk Keeill Eoin, as ve ny hoie 'sy cheeill choud's ta barrant scruit ec Eaghtyrane Tinvaal as Loayreyder yn Chiare as Feed dy row ny leighyn jeant er y vlein er nyn vockley magh.

Va'n Lhaihder pointit hoshiaght 1910 dy lhaih magh 'sy Gaelg enmyn giarey as coontaghyn giarey ny leighyn coardit ec olteynyn Tinvaal as dauesyn ta Kied Reeoil er ny gheddyn. Yn cheayrt s'jerree ren Yn Lhaihder shen 'syn aght cadjin, she Charles Cowell Craine ren fockley magh ad 'sy vlein 1966. Neayr's 1967, ta'n currym shoh er ve ny lhie er y Nah Ard Vriw. Ayns ny bleeantyn 1967-1971 va Mnr Craine goaill ayrn ayns cooishyn y laa, agh gyn veg y yannoo. Ayns 1972, ren Mnr Craine myr Yn Lhaihder cur y Whaiyl fo harey 'sy Ghaelg, lurg da Toshiaght Joarey Glionfaba shen y yannoo 'sy Vaarle. Neayr's shen, shen t'er ve currym yn Lhaihder. Agh er coontey COVID-19, va sharmaneys er-lheh reaghit 2020, gyn y Nah Ard Vriw, as chammah's cur yn Whaiyl fo harey 'sy Ghaelg, ren Robert Corteen Carswell lhaih magh 'sy Ghaelg enmyn giarey as coontaghyn giarey ny leighyn neesht.

Agh rere yn oardagh cadjin t'ayn 'sy lhing shoh, she'n Chied Ard Vriw ta lhaih magh ennym giare as coontey giare dagh leigh 'sy Vaarle, roish da'n Nah Ard Vriw lhaih magh shen 'sy Ghaelg, as myr shen trooid y clane rolley. Rere Slattys yn Ockley Magh 1988, shegin da ny leighyn ve er nyn vockley magh cheusthie jeh hoght meeaghyn jeig neayr's y date v'ad jeant, er-nonney t'ad tuittym.

She Toshiaght Joarey Glionfaba ta'n toshiaght joarey smoo scanshoil, as reillys ec yn er oik shen trooid y clane Ellan. Dy tradishoonagh, she Toshiaght Joarey Glionfaba va fockley magh ny leighyn 'sy Ghaelg. She William Kermode va'n fer s'jerree dy yannoo shen 'sy vlein 1906. Va Mnr Kermode er ve Toshiaght Joarey Glionfaba rish kuse dy vleeantyn, agh eisht as nish v'eh pointit Toshiaght Joarey Maayl. Ny yei shen, neayr's 1890, she eshyn ren fockley magh ny leighyn 'sy Ghaelg, cre erbee jeh ny oikyn v'echey y vlein shen. Shen soilshaghey magh foddee nagh row y Ghaelg ec fir elley, ny foddee nagh row ad arryltagh dy ghoaill rish dy row'n Ghaelg oc, er yn oyr dy row stigma cochianglt ree myr chengey y voddagh. Agh va feme er fockley magh ny leighyn 'sy Ghaelg, as myr shoh ayns ny three bleeaney, 1907-09, ren Loayreyder yn Chiare as Feed A W Moore fockley magh ad.

She William Cashin va'n chied Lhaihder pointit dy ockley magh ny leighyn 1910.

Rolley ny Lhaihderyn[reagh | edit source]

  • 1910-1911 William Cashin
  • 1912-1913 Robert Kerruish, OCF(Garff)
  • 1914-1917 William Quayle, OCF (Glionfaba)
  • 1918-1937 Ard Joughin yn Arrymagh John Kewley
  • 1937-1961 Canonagh yn Arrymagh Charles Alfred Cannan
  • 1962-1978 Charles Cowell Craine
  • 1978-1983 John William Radcliffe
  • 1984-1986 Douglas Crebbin Fargher
  • 1987-2000 John Christian Crellin
  • 2001-2012 Dr Thomas Brian Stowell
  • 2013-nish Robert Corteen Carswell

Kianglaghyn magh[reagh | edit source]

Fys ry gheddyn ass recortys oikoil Tinvaal : http://www.tynwald.org.im/business/hansard/Pages/hansard.aspx

Slattys yn Ockley Magh 1988 : https://legislation.gov.im/cms/images/LEGISLATION/PRINCIPAL/1988/1988-0003/PromulgationAct1988.pdf?zoom_highlight=promulgation#search=%22promulgation%22

Slattys Cur Bun 2015 : https://legislation.gov.im/cms/images/LEGISLATION/PRINCIPAL/2015/2015-0011/InterpretationAct2015.pdf?zoom_highlight=interpretation#search=%22interpretation%22

Slattys Leighaghyn 2015 : https://legislation.gov.im/cms/images/LEGISLATION/PRINCIPAL/2015/2015-0010/LegislationAct2015.pdf?zoom_highlight=legislation+act#search=%22legislation act%22