Shennaghys yn oaylleeaght as y çhaghnoaylleeaght: Difference between revisions

Ass Wikipedia.
Content deleted Content added
m r2.7.2) (bot currit stiagh ec: ja, ko caghlaait ec: en, sl
m r2.7.1) (bot currit stiagh ec: sr:Istorija nauke
Linney 110: Linney 110:
[[sl:Zgodovina znanosti in tehnike]]
[[sl:Zgodovina znanosti in tehnike]]
[[sq:Historia e shkencës]]
[[sq:Historia e shkencës]]
[[sr:Istorija nauke]]
[[sv:Vetenskapshistoria]]
[[sv:Vetenskapshistoria]]
[[ta:அறிவியல் மற்றும் தொழில்நுட்பவியலின் வரலாறு]]
[[ta:அறிவியல் மற்றும் தொழில்நுட்பவியலின் வரலாறு]]

Aavriwnys veih 04:14, 28 Toshiaght Arree 2012

She magher jeh shennaghys eh shennaghys ny h-oaylleeaght as ny çhaghnoaylleeaght (SOÇ) ta scrutaghey caghlaa toiggaltys deiney jeh'n theihll najooragh (oaylleeaght) as jeh'n jargaght ec deiney eh dy stiurey (çhaghnoaylleeaght) harrish ny milley-vleeantyn. Ta'n magher acadoil shen jannoo studeyrys er eiyrtyssyn cultooragh, tarmaynagh, as politickagh jeh noaidyn oaylleeagh.

Va shennaghyssyn ny h-oaylleeaght screeut sheese dy bunneydagh liorish oaylleeyn obbree as aa-oaylleeyn, as ny shennaghyssyn shen er nyn doshiaght ec William Whewell, myr saase dys mieyssyn ny h-oaylleeaght dy insh da'n phobble cadjin. Ayns ny 1930yn leah, lurg papyr ard-ghooagh v'er ny chur magh ec y screeudeyr shennaghys Soveidjagh Boris Hessen, va SOÇ cruinnit dy cho-chruinnaghey er saaseyn va cleeantaghtyn oaylleeagh cochaarjagh marish ymmyrçhee as greesaghtyn jeh'n cho-heks oc. Lurg y Nah Chaggey Dowanagh, va ram saaseyn currit stiagh ayns ynsagh as ronsaghey y vagher, as v'ee yn treisht ayn na lhiggey da'n phobble toiggaltaght ny share dy chur er yn oaylleeaght as y çhaghnoaylleeaght er y fa dy row paart ard-cheimagh aasoil oc 'sy theihll. Ayns ny 1960yn, ayns eiyrtys jeh'n obbyr va jeant ec Thomas Kuhn er lheh, va currym noa ry-akin 'sy vagher. Hoshee er dy ve ymmydit myr saase dys y treealys oaylleeagh dy scrutaghey dy contoyrtagh. Ec y traa t'ayn nish t'eh çheughit dy mennick lesh magher ny studeyryssyn oaylleeagh.

Va oaylleeaght maddaghtoil as jeshaghteyrys fishagagh myr ta toiggit jiu crooit car y çhyndaa oaylleeagh, ga va'n chooid smoo jeh'n vaddaght as yn oaylleeaght bunnit er obbyr ny Greagee, ny h-Egyptee, ny Mesopotamee, ny Sheenee, ny h-Injey as ny h-Islamee. Jeeagh er ny h-ard-artyn Shennaghys ny h-oaylleeaght as Shennaghys ny çhaghnoaylleeaght son tooilley fys er ny bun-chooishyn shen.

Screeudeyryn shennaghys ard-ghooagh y vagher