Çhengaghyn Gaelgagh: Difference between revisions

Ass Wikipedia.
Content deleted Content added
m Lettraghey
Linney 12: Linney 12:
}}
}}
Tra dy row, va çhengaghyn Gaelgagh ry-chlashtyn eddyr Nerin Yiass, Mannin as Nalbin Hwoaie. Va shenn Ghaelg Albinagh focklymagh as shenn Yernish focklymagh feer chasley rish y cheilley, as er lesh sleih she [[abbyrt|abbyrtyn]] jeh un çhengey v'ayn. Ta tree çhengaghyn Gaelgagh ayn nish: ''[[Gaelg]]'',''[[Gaelg Albinagh]]'' ({{lang|gd|''Gàidhlig''}}) as ''[[Yernish]]'' ({{lang|ga|''Gaeilge''}}). Ta [[Gaelg Chanadagh]] ny h-abbyrt dy Gaelg Albinagh.
Tra dy row, va çhengaghyn Gaelgagh ry-chlashtyn eddyr Nerin Yiass, Mannin as Nalbin Hwoaie. Va shenn Ghaelg Albinagh focklymagh as shenn Yernish focklymagh feer chasley rish y cheilley, as er lesh sleih she [[abbyrt|abbyrtyn]] jeh un çhengey v'ayn. Ta tree çhengaghyn Gaelgagh ayn nish: ''[[Gaelg]]'',''[[Gaelg Albinagh]]'' ({{lang|gd|''Gàidhlig''}}) as ''[[Yernish]]'' ({{lang|ga|''Gaeilge''}}). Ta [[Gaelg Chanadagh]] ny h-abbyrt dy Ghaelg Albinagh.
==Celtiagh P as Q==
==Celtiagh P as Q==

Aavriwnys veih 23:13, 18 Mayrnt 2009

Celtiagh Gaelgagh
Rheam: Nerin, Nalbin, Mannin as Nalbin Noa
Rang-oardraghey: Ind-Oarpagh
 Celtiagh
  Ellanagh
   
Fo-rheynnyn:


Tra dy row, va çhengaghyn Gaelgagh ry-chlashtyn eddyr Nerin Yiass, Mannin as Nalbin Hwoaie. Va shenn Ghaelg Albinagh focklymagh as shenn Yernish focklymagh feer chasley rish y cheilley, as er lesh sleih she abbyrtyn jeh un çhengey v'ayn. Ta tree çhengaghyn Gaelgagh ayn nish: Gaelg,Gaelg Albinagh (Gàidhlig) as Yernish (Gaeilge). Ta Gaelg Chanadagh ny h-abbyrt dy Ghaelg Albinagh.

Celtiagh P as Q

Rere'n chorys Celtiagh P as Q, t'ad cur Celtiagh Q er y vanglane shoh. Ren ny çhengaghyn shoh freayll *[kʷ] jeh Proto-Cheltish; ayns ny çhengaghyn Brythonagh as Goalish, haink eh dy ve [p], as myr shen, t'ad cur Celtiagh P orroo ny keayrtyn. Va *[kʷ] freilt ec Celtibeirish chammah, as myr shen, t'ish fo Celtiagh Q chammah, ga nagh vel ee ny çhengey Gaelgagh.

Cairscreeu

Neayr's yn 20oo eash, v'ad cliaghtey screeu Yernish as Gaelg Albinagh lesh lettyryn Gaelgagh. Cha nel eshyn ry-akin jiu agh son jesheenys ny ymmyd shagheydagh dy jioinagh, myr sampleyr, ayns cowraghyn heshaghtyn.

Cairscreeu ny Yernish

Va Yernish ny çhengey focklymagh ayns Nerin derrey'n 17oo eash, as ren Gaelg Chlassicagh yn obbyr cheddin ayns Nalbin derrey'n 18oo eash. Ta caghlaaghyn cairscreeu er chur orroo scarrey veih y cheilley; myr sampleyr, ren Rannóg an Aistriúcháin jannoo aashagh y Yernish. T'ad cur Caighdeán Oifigiúil er y chummey noa. Rere'n chummey shoh, ren ad scryssey magh shimmey lettyr tostagh, as caghlaa breeocklyn rere fockley magh cadjin (she cummey cadjin t'ayn, as myr shen, cha nel eh soilshaghey magh fockley magh dagh abbyrt).

Cairscreeu ny Gaelg Albinagh

Cha ren ad Gaelg Albinagh aashagh 'syn aght shoh, agh ayns 1981, hug roish y Scottish Examinations Board (Oik Scrutaghtyn Nalbin) coyrle son cairscreeu y hengey.

Cairscreeu ny Gaelg

My row screeuaght Gaelg er lheh ayn roish Yn Aachummey, cha row eh ry-gheddyn ec y traa ghow sleih toshiaght coyrlaghey dy trome lettyraght cadjin. Er yn fa shoh, traa v'ad geabbey cur lhieu cairscreeu stiagh da'n çhengey, ren ad corys noa. Dy cadjin, t'ad gra dy chroo John Philips eh eh hene. V'eh ny Aspick Sodor as Man (1605-1633) currit ayns Bretin, as hug eh Gaelg er yn Lioar Padjer Cadjin. Aghterbee, t'eh jeeaghyn dy row caslyssyn echey rish coryssyn screeu va ry-akin nish as reesht ayns Nalbin. Myr sampleyr, va Lioar Dean Lios Moir as docamad Fernaig screeut ayns Gaelg Albinagh rere corys casley rish.

Raaghyn cadjin

Yernish Gaelg Albinagh Gaelg
Fáilte Fàilte Failt
Conas atá tú? Ciamar a tha thu? Kys t'ou?
Cad é an t-ainm atá ort? Dè an t-ainm a tha ort? Cre'n ennym t'ort?
Is mise... Is mise... She mish...
Lá maith Latha math Laa mie
Maidin mhaith Madainn mhath Moghrey mie
Trathnóna maith Feasgar math Fastyr mie
Oíche mhaith Oidhche mhath Oie vie
Go raibh maith agat Tapadh leat Gura mie ayd
Slán leat Slàn leat Slane lhiat
Sláinte Slàinte Slaynt