Eaghtyr

Ass Wikipedia.
She yn mooad towse-oaylleeagh bun-chooish y duillag shoh. My vel anaase ayd ayns keeal elley yn 'ockle shoh, lhaih Eaghtyr (reddaghey).

Ta'n fockle eaghtyr ny chur sheese er mooad ta fockley mooadys daa-howshanagh er rheynn vaghtal jeh baare, eaghtyr ny crackan, ta caglit liorish cruill ghooint. Ta'n enmys ny chur sheese er slane eaghtyr baare, eaghtyr ny crackan anchoodit jeh stooalt tree-howshanagh, lheid as sym eaghtyryn jeh çheughyn anchoodit polyheedrane.

Unnidyn[reagh | edit source]

Ta unnidyn ry hoi towshanagh eaghtyr goaill stiagh lheid as:

are (a) = 100 meteryn kerrinagh (m²)
hectare (ha) = 100 areyn (a) = 10000 meteryn kerrinagh (m²)
kilometer kerrinagh (km²) = 100 hectareyn (ha) = 10000 areyn (a) = 1000000 meteryn kerrinagh (m²)
mooar-veter kerrinagh (Mm²) = 1012 meteryn kerrinagh
trie cherrinagh = 144 oarlee cherrinagh = 0.09290304 meteryn kerrinagh (m²)
stundayrt kerrinagh = 9 trieyn kerrinagh (0.84 m²) = 0.83612736 meteryn kerrinagh (m²)
perçh kerrinagh = 30.25 stundayrtyn kerrinagh = 25.2928526 meteryn kerrinagh (m²)
meeilley cherrinagh = 640 acyryn (2.6 km²) = 2.5899881103 kilometeryn kerrinagh (km²)

Formley[reagh | edit source]

Formley cadjin da eaghtyr:
Cummey Cormid Ceaghlee
Kerrin She lhiurid un çheu y cherrin.
Troorane cadjin (troorane co-lhiatteeagh) She lhiurid un çheu y troorane.
Shey-lhiattaghan cadjin She lhiurid un çheu y shey-lhiattaghan.
Hoght-lhiatteeane cadjin She lhurid un çheu y hoght-lhiatteeane.
Yl-lhiatteeane cadjin erbee She yn apothem, ny craue raadeeoil jeh kiarkyl grainnit 'syn yl-lhiatteeane, as she ym-linney yn yl-lhiatteeane.
Yl-lhiatteeane cadjin erbee She y çheu-lhiurid as she earroo ny çheughyn.
Yl-lhiatteeane erbee (jannoo ymmyd jeh towse keim) She y çheu-lhiurid as she earroo ny çheughyn.
Kiare-chuilleig She as lhiuridyn jeh çheughyn ny kiare-chuilleig (lhiurid as lheead).
Coheeyntane (dy cadjin) She as lhiurid y vun as lhiurid yn yrjid jeeraghan, er lheh.
Rhombus She as lhiuridyn daa hessen y rhombus.
Troorane She as bun as yrjid (towsit ayns jeeraghan rish y vun), er lheh.
Troorane She as daa çheu erbee, as she yn uillin eddyr oc.
Kiarkyl She y chraue raadeeoil as she y crantessen.
Eelips She as ny h-essylyssyn lieh-vooar as lieh-veg, er mod.
Far-voayrdeen She as ny çheughyn coheeynt as she y foddeeaght (yrjid) eddyr ny colinnaghyn.
Slane eaghtyr y Rollian She as y chraue raadeeoil as yn yrjid, er mod.
Eaghtyr lhiattagh y rollian She as y chraue raadeeoil as yn yrjid, er mod.
Slane eaghtyr y chughlin She as y chraue raadeeoil as yn yrjid sceau, er mod.
Eaghtyr lhiattagh y chughlin. She as y chraue raadeeoil as yn yrjid sceau, er mod.
Slane eaghtyr ny cruinney She and are the radius and diameter, respectively.
Slane eaghtyr yn eelipsoyd   Jeeagh er yn art.
Rheynnag chiarkylagh She as y chraue raadeeoil as yn uillin (ayns raadjanyn), er mod.
Çhyndaays eaghtyr kerrinagh dys eaghtyr kiarkylagh She eaghtyr y cherrin ayns unnidyn kerrinagh.
Çhyndaays eaghtyr kiarkylagh dys eaghtyr kerrinagh She eaghtyr y chiarkyl ayns unnidyn kiarkylagh.

Ta ny calghoolyssyn shoh heose taishbyney c'red eaghtyr ram cummaghyn cadjin y gheddyn.

Imraaghyn[reagh | edit source]