Talmud

Ass Wikipedia.
Slane çhaglym y Talmud Babylonnagh

She fer jeh ard-heksyn yn Ewaghys Rabbinagh, t'er coontey myr y nah heks smoo scanshoil lurg y Torah, eh yn Talmud (Ewnish: תַּלְמוּד talmūd "ynsagh", veih'n 'raue lmd "ynsaghey, jannoo studeyrys"). Ta'n ennym Shas (ש״ס) currit er dy tradishoonagh as eh çheet er yn aagherrid Ewnish son shisha sedarim ny "shey oardagh" Leigh Veill yn Ewaghys. Ta daa ayrn 'sy Talmud: y Mishnah (משנה, m. 200 BNJ), y chied haglym jeh Leigh Veill yn Ewaghys, as y Gemara (m. 500 BNJ), soilshey yn Vishnah as ny screeunyn Tannaitagh ta cur er cooishyn elley as ta cur bun er y Vible Ewnish. Ta ny h-enmyssyn Talmud as Gemara ymmydit ayns ynnyd nyn geilley dy mennick.

Ta'n Talmud jeant seose jeh 63 traghtys as, 'sy chlou cadjin, t'eh ny s'liauyrey na 6,200 duillag. T'eh screeuit 'syn Ewnish as 'syn Aramaaish Hannaitagh. Ta smooinaghtyn as barelyn veih thousaneyn dy rabbinaghyn er caghlaa dy chooishyn ayn, goaill stiagh y leigh, y voraltaght, y fallsoonys, cliaghtaghyn, y shennaghys, y jeeoilys, y veeal-arrish as ram cooishyn elley. She bun er son dagh coad y leigh rabbinagh t'ayn 'sy Talmud as ta ram aaraaghyn echey ayns lettyraght rabbinagh eigsoylagh.