Jeeagh er bun Diucaght y Vritaan

{{Kishtey fys shenn-çheer
|ennym_gienneydagh= y Vritaan
|ennym_dooghyssagh= <small>Dugelezh Breizh{{barnaghyn|2}}{{aahowse|75%|([[Britaanish]]&nbsp;)}}<br /><!--
-->Duché de Bretagne{{barnaghyn|2}}{{aahowse|75%|([[Frangish]])</small>}}
|ennym_foddey_cadjincliaghtit = ''Diucaght y Vritaan''
|mooar-rheynn     = Yn Oarpey
|ard              = Yn Oarpey Heear
|stayd            = 
|çheer            = Y Rank
|eash             = 
|sorçh_reiltys    = [[Monarkaght feudagh]]
|tammylt          = 
|blein_hoshee     = 939
|blein_yerrinagh  = 1547
|date_toshee      = 1 Luanistyn 939
|date_jerrinagh   = 13 Luanistyn 1547
|taghyrt_toshiaght= [[Cah Treant-Felger]]
|taghyrt_jerrey   = [[Unnaneys y Vritaan as y Rank]]
|p1               = Reeriaght y Vritaan
|brattagh_p1      = Flag_of_Wales_without_Green.svg
|p2               = Y Vritaan Wiggynagh
|brattagh_p2      = Raven_Banner.svg
|s1               = Reeriaght y Rank
|brattagh_s1      = Royal Flag of France.svg
|caslys_brattagh  = Drapeau_de_la_province_de_Bretagne_(1532).svg
|caslys_cowrey    = Arms_of_Jean_III_de_Bretagne.svg
|sorçh_cowrey     = Armys
|caslys_çheerey   = Localisation Duché de Bretagne.svg
|fo-heidyl_caslys_çheerey= 
|preeu-valley     = [[Naoned]]<br/>[[Roazhon]]<br/>[[Gwened]]<br/>as caayryn elley
|jarroo-raa_ashoonagh = ''Kentoc'h mervel eget bezañ saotret'' (Britaanish)<br/>''Potius mori quam fœdari'' (Ladjyn)<br/>''Plutôt la mort que la souillure'' (Frangish)
|arrane_ashoonagh = 
|çhengaghyn_cadjin= [[Britaanish]], [[Galloish]], [[Ladjyn]], [[Frangish]], [[Poitevin]], [[Baarle]]
|argid            = Eigsoylagh
|enmys_fer-toshee = [[Rolley toshee yn Vritaan|Diuc]]
|fer-toshee1      = [[Claude y Rank|Claude]] (jerrinagh)
|quaiyl           = [[Steatyn y Vritaan]];<br/>[[Parlamaid y Vritaan]]
|thie1            = 
|thie2            = 
|fonoteyn         = 
}}
She steat [[feudaghys|feudagh]] [[Ny Mean Eashyn|mean-eashagh]] va '''Diucaght y Vritaan''' ({{lang-br|Dugelezh Breizh}}; {{lang-fr|Duché de Bretagne}}) v'er mayrn eddyr 939 (date [[Cah Treant-Felger|Chah Treant-Felger]]) as 1547 (blein vestey ny h-enmyssyn Ree yn Rank as Diuc y Vritaan 'sy toshiagh lomarcan, [[Inry II y Rank]]). Ren y thalloo echey coodaghey lieh-innys heear-hwoaie yn Oarpey, caglit liorish y Cheayn Sheear 'sy neear as [[Mooir yn Eeaght]] 'sy twoaie. Va joarey neuhickyr echey lesh yn awin [[Liger]] 'sy jiass, as lesh y [[Yn Norman|Norman]] as queiggaghyn Frangagh elley 'sy niar. Va'n diucaght currit er bun lurg ceau magh ny h-armeeyn [[Wiggynagh]] voish yn ard mysh y vlein 939. Va'n diucaght neuhickyr dy politickagh car y 10oo as y 11d eash as pooar caglit ec ny diucyn magh voish nyn dhallooyn persoonagh. Va mooinjerys mestit ec y diucaght lesh e nabooys [[Diucaght y Norman]] as ad ayns co-chaarjys marish y cheilley keayrtyn as troddan lesh y cheilley, gollrish [[Yn Caggey Britaanagh-Normanagh|y Chaggey Britaanagh-Normanagh]].

Ren [[Inry II Hostyn]] ruegey yn Vritaan 'sy 12h eash veanagh as haink er dy ve ny Choontey er Naoned ayns 1158 fo conaantyn lesh [[Konan IV, Diuc y Vritaan|Diuc Konan IV]]. Haink er mac Inry, [[Jeff II, Diuc y Vritaan|Jeff]], dy ve ny Ghiuc trooid e phoosey rish [[Cooney, Ben-diuc y Vritaan|Cooney]], y Ven-diuc eiraghtagh. Hannee [[Reeaghyn Anjou Hostyn|reeaghyn Anjou]] ayns pooar derrey tuittym nyn impiraght ayns twoaie yn Rank ayns 1204. Dreill y Chrooin Rangagh cleayney as cummaght harrish y diucaght car y chooid elley jeh'n 13oo eash. Hie oardyryn maynaghoil marish pohlldey voish y lught ooasle Britaanagh er nyn mun harrish y diucaght 'sy 11d as 12h eash, as 'sy 13oo eash va'n chied fer jeh ny h-oardyryn jeirkagh bunnit ayns baljyn mooarey yn Vritaan. Vrish caggey theayagh magh 'sy 14oo eash tra ren aggyrtee choghrialtagh streeu ny mast'oc car [[Caggey yn Eiraght Vritaanagh]], as cologidyn eigsoylagh pohlldit liorish Sostyn as y Rank.

Haink jerrey lesh y staydys neuchrogheydagh 'sy diucaght lurg baase [[Frank II y Vritaan|Rank II]] ayns 1488. Rere eiraght, hooar e 'neen [[Onnee yn Vritaan|Onnee]] yn diucaght, agh va'n poosey roie eck scrysst liorish Ree [[Çhalse VIII y Rank]] as poose eh hene r'ee. Myr eiyrtys, hooar Ree yn Rank yn enmys Diuc y Vritaan – {{Lang|la|[[jure uxoris]]}}. Haink er y chrooin diucagh dy ve unnaneysit rish y Chrooin Rangagh ayns 1532 rere reihys ayns [[Steatyn y Vritaan]] lurg baase y Venrein [[Claude y Rank]], y ven-diuc heyr yerrinagh.

Lurg Irree magh y Rank, as myr eiyrtys er cummaghyn pobblaghtagh eigsoylagh y reiltys Frangagh voish y vlein 1792, va'n diucaght scryssit magh as corys Frangagh ny {{lang|fr|départements}} (ny [[Rheynnyn y Rank|rheynnyn]]) currit stiagh ayns e ynnyd.

{{DEFAULTSORT:Brittany, Duchy of}}
[[Ronney:Diucyn y Vritaan| ]]
[[Ronney:Eear-ghiucaghtyn]]
[[Ronney:Eear-vonarkaghtyn 'syn Oarpey]]
[[Ronney:Shennaghys y Vritaan]]
[[Ronney:Diucaghtyn y Rank]]