Naaroo
| Pobblaght Naaroo | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Jarroo-raa: "God's Will First" "Toill Yee myr y Chied" |
||||||
| Arrane ashoonagh: "Nauru Bwiema" "Nauru, y çheer dooie ain" |
||||||
 |
||||||
| Preeu-valley (as y balley smoo) | Yaren (de facto)1 0°33′ Yiass 166°55′ Hiar
| |||||
| Çhengey oikoil | ||||||
| Reiltys | Pobblaght pharlamaidagh unnaneagh marish eaghtyraneys kioneysagh fo deynlaghys neu-pharteenagh | |||||
| - | Eaghtyrane | David Adeang | ||||
| Neuchrogheydys | ||||||
| - | Slattys Neuchrogheydys Naaroo, 1967 | 31 Jerrey Geuree 1968 | ||||
| Eaghtyr | ||||||
| - | Yn clane | 21 km² (227oo) 8.1 mi ker |
||||
| Earroo yn phobble | ||||||
| - | Ooley 2007 | 9,275 (215oo) | ||||
| - | Coontey-pobble | 13,650[1] | ||||
| - | Glooaght | 649/km² (14oo) 1,681/mi ker |
||||
| LTS (CCK) | Ooley 2021 | |||||
| - | Yn clane | $132 villioon (192h) | ||||
| - | Yn dooinney | $9,995 (94oo) | ||||
| Argid | Dollar yn Austrail (AUD) |
|||||
| Traa ynnydagh | (UTC+12) | |||||
| Coad eddyr-voggyl | .nr | |||||
| Coad çhellvane | +674 | |||||
| 1 | Ta'n Reiltys soit ayns Yaren, y balley smoo er yn ellan, agh cha nel preeu-valley oikoil ayn. | |||||
Ta Naaroo ny Nauru (ennym oikoil: Pobblaght Naaroo; Naarooish: Repubrikin Naoero, Baarle: Republic of Nauru) ny steat as ny h-ellan ayns y Cheayn Sheealtagh Yiass. She Banaba ayns Pobblaght ny Kiribati yn ellan s'niessey, as ee soit 300 km jeeragh shiar jee. Ta Naaroo ny h-ashoon ellanagh sloo as ny pobblaght sloo er y theihll as ish 21 km² er eaghtyr. Cha nel preeu-valley oikoil ec yn ellan,[2] agh ta'n chooid smoo jeh ronnaghyn y steat soit ayns Yaren.
V'ad ny Mynneeysee as ny Polaneeshee ny kied deiney er yn ellan, agh ec jerrey yn 19oo eash va'n ellan currit stiagh myr coloin y Ghermaan. Erreish da'n Chied Chaggey Dowanagh va'n ellan er jeet stiagh myr thalloo treishtit fo stiurey yn Austrail, y Teelynn Noa as y Reeriaght Unnaneysit. Va'n ellan fo cummaltys ny Shapaanee car y Nah Chaggey Dowanagh, as lurg y chaggey v'ee er jeet stiagh ayns treishteilaght reesht. Hooar Naaroo e neuchrogheydys 'sy vlein 1968.
Ta Naaroo ny h-ellan fosfaid creggey, as v'eh assphurtal fosfaid preeu-harmaynys yn ellan veih 1907.[3] Lesh folmaghey fosfaidyn as y jeeyl va jeant da'n çhymmyltaght myr eiyrtys, chass reiltys Naaroo gys towshanyn anoayshagh son çheet stiagh dy gheddyn. Ayns ny 1990yn va Naaroo ny kemmyrk keesh as ynnyd nie argid. Veih 2001, hooar eh cour argidoil veih reiltys yn Austrail; myr coonrey, va ynnyd kemmyrk soit ayns Naaroo derrey 2008 da kemmyrkee as ad er n'gholl gys yn Austrail.[4]
Slystyn
[reagh | edit source]
Ta Naaroo rheynnit ayns kiare slyst reiragh jeig as t'ad possanit ayns hoght rheynnyn-reihys. T'ad ny slystyn na:
Imraaghyn
[reagh | edit source]- ↑ Marranys: Cha nel yn imraa taishbynit dy kiart. Jeeagh er y docamadys son sonreeaghtyn.
- ↑ CIA World Fact Book, feddynit magh er 2 Toshiaght Arree, 2006.
- ↑ Mishoon Beayn Phobblaght Naaroo dys ny h-Ashoonyn Unnaneysit, feddynit magh er 10 Boaldyn 2006
- ↑ "Australia ends 'Pacific Solution'", BBC News (08-02-2008). Feddynit magh er 2008-08-05.
| Eddyrashoonagh | |
|---|---|
| Ashoonagh | |
| Çheer-oaylleeagh | |
| Ellyneyryn | |
| Sleih | |
| Elley | |
 |
She bun ta'n art shoh. Cur rish, son foays y yannoo da Wikipedia. |
- Naaroo
- Bunneeaghtyn ayns Naaroo 'sy vlein 1968
- Pobblaghtyn ayns Co-unnaneys ny h-Ashoonyn
- Çheeraghyn y Vynneeys
- Çheeraghyn yn Aarkeylann
- Çheeraghyn ellanagh
- Aa-choloinyn as aa-choadanyssyn Goaldagh 'syn Aarkeylann
- Aa-choloinyn Germaanagh
- Çheeraghyn-oltey Cho-unnaneys ny h-Ashoonyn
- Çheeraghyn-oltey ny h-Ashoonyn Unnaneysit
- Steatyn Beggey Ellanagh er Lhiasaghey
- Steatyn as thallooyn bunnit 'sy vlein 1968
- Pobblaghtyn