Aahjioogh

Ass Wikipedia.

Ayns kiare-chassee, she bollagh aer eddyr yn 'arang ny goolag as ny scowanyn eh ahjioogh ny readan. Ta coodagh çheusthie killagyn epithelium far-strahit collooagh kippeenagh echey, chammah's killagyn cornagh ta cur magh smug. Ta'n smug shoh lhie er killagyn ny h-aahjioogh dys ribbey ayrneenyn joarree. Ta ny kippeenyn tonnaghey as ymmyrkey ny h-ayrneenyn seose cour y ghoolag as farang, raad t'ad goll er sluggey stiagh 'sy volg ny ceau magh myr shelley.

Aahjioogh deiney[reagh | edit source]

Ta crantessen mysh 21-27mm (0.8-1.1") eck as lhiurid msh 100-160mm ()3.9-6.3"). T'eh goaill toshiaght ec y ghoolag, ec yrjid wheiggoo junt craue-drommey mhuinneelagh, as t'eh goalaghey dys ard-vronchyssyn ec yrjid y chiarroo ny wheiggoo junt craue-drommey thoracksagh.

Ta mysh 15-20 fainnaghyn lunganeagh cummey-C niartaghey cooyl as çheuyn ny h-aahjioogh dys coadey as ymmyrkey y bollagh aer. Ta'n trachealis kiangley king ny fainnaghyn ry-cheilley, as t'eh craplaghey rish creddal; ta shen jannoo lumen ny h-aahjioogh ny sloo, as ardjaghey reat gleashaghey ny h-aer. Ta'n oesophagus ny lhie erreish da'n aahjioogh. Ta ny fainnaghyn neuslane do nod yn aahjioogh filley beggan as lhiggey da bee goll sheese yn oesophagus. Ta'n far-ghlottys dooney doarlish y ghoolag rish sluggey do nagh dod bee goll stiagh 'syn aahjioogh.

Beiyn elley[reagh | edit source]

Ta aahjiooghyn sheeintee elley as beishteigyn cosoylagh rish aahjiooghyn deiney.[1] Ta aahjioogh ein eddyr yn 'arang as syrincs, as ta ny h-ard-vronchyssyn rheynn assjehsyn. Ta aahjioogh feer liauyr ec ollee, as ayrn jeh caslit fo y chraue cleeu; she aavuilltagh t'ayn, foddee. Ta fainnaghyn lunganeagh slane jeant ec kuse dy h-ein, as ad er nyn graueaghey ny keayrtyn.[1]

Ta aahjioogh daa-veaghagh feer veg son y chooid smoo, as t'eh goll dy jeeragh stiagh 'sy scowanyn gyn ard-vronchyssyn baghtal. Ta aahjioogh s'liurey ec kuse dy lossagyn as kaikilee. Ta crammanyn lunganeagh ec yn aahjiooagh vaa-veaghagh, agh cha nel ad jannoo magh fainnaghyn myr adsyn t'ec amniota.[1]

Cha nel agh un dreeym-juntagh scowanagh gyn aahjioogh: Polypterus, as ny scowanyn echey kianglt dy jeeragh rish yn 'arang.[1]

Çhingyssyn ny h-aahjioogh[reagh | edit source]

Shoh heese ta çhingyssyn as asslayntyn bentyn rish yn aahjioogh:

Ayns 2008, ghow ben Cholombagh aahjioogh aa-hoit as e gass-chillagyn hene ayn do nagh beagh e corp jiooley yn olt.[2] [3]

Imraaghyn[reagh | edit source]

  1. a b c d Alfred Sherwood Romer; Thomas S. Parsons (1977). The Vertebrate Body. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International, 336–337. ISBN 0-03-910284-X.
  2. P Macchiarini; P Jungebluth, T Go, A Asnaghi, LE Rees, TA Cogan, A Dodson, J Martorell, S Bellini, PP Parnigotto, SC Dickinson, AP Hollander, S Mantero, MT Conconi, MA Birchall (2008-10-19). "Clinical transplantation of a tissue-engineered airway". The Lancet. doi:10.1016/S0140-6736(08)61598-6. 
  3. J Shimmin. Kishtey Stoo Yuan: (Baarle). Dy Giare: Aachuirrey-lhee ahjioogh jeant jeh stoo deiney.