Cashtal Phurt ny h-Inshey

Ass Wikipedia.
Cashtal Phurt ny h-Inshey voish y droghad cassee ec inver y phurt.

She cashtal ayns Purt ny h-Inshey, Mannin, eh Cashtal Phurt ny h-Inshey (Baarle: Peel Castle). Va'n cashtal troggit ec ny Wiggynnee er Ellan Noo Perick ta kianglt rish y valley liorish taagher. Ta'n cashtal ayns shelloo Eiraght Ashoonagh Vannin as t'eh foshlit da keayrtee as turrysee car y touree.

Va'n cashtal troggit ec ny Wiggynnee 'sy 11d eash fo reirey Ree Magnus Coshey-rooisht. Ga dy row thieyn cloaie maynaghoil Celtiagh ny shinney er yn ellan hannah, va ny chied niartagheeyn jeant ass aamaid. Va'n Cleiyagh ny chooid jeh'n vannishter Cheltiagh dy bunneydagh agh va ny boallaghyn caggee troggit ny s'anmey. 'Sy 14oo eash leah, va'n chooid smoo jeh ny boallaghyn as ny tooryn troggit ass claghyn geinnee ruy ynnydagh. Shimmey claghyn geinnee ruy ta ry-gheddyn mygeayrt y voayl. Lurg reirey ny Wiggynnee, hannee yn cashtal er ymmyd liorish yn Agglish er-yn-oyr dy row yn ard-cheeill troggit ayn – aspickys Sodor as Mannin – agh v'eh treiggit 'sy 18oo eash.

Hannee yn cashtal dy ve niartit as va soiagheeyn noa currit rish cho yeianagh as 1860. Ta ny thieyn çheusthie jeh'n chashtal nyn dholtanyn nish, agh ta ny boallaghyn mooie foast slane. Ren toghailtyn eddyr 1982 as 1987 soilshaghey magh ruillick vooar chammah as tholtanyn dhoon aamaid Vagnus Cosheyrooisht. She yn feddyn-magh share na oaie y "Ven Phaganagh" voish y 10oo eash as jesheen wannalagh Loghlynnagh as tashtey cooinaghyn argid ayn voish y vlein 1030 ny dy faggyssagh. She yn cummaltagh smoo ard-ghooagh ayn nish na y Moddey Dhoo.

Ta Cashtal Phurt ny h-Inshey ry-akin er billaghyn £10 ta currit magh ec Reiltys Vannin.[1]

T'eh currit roish dy nee Cashtal Phurt ny h-Inshey soiaghey Avalon ny skeealyn Arthooragh.[2][3][4]

Ellan Noo Perick voish Cronk y Chaitnys

Ard-cheeill Charmane (tholtanyn)[reagh | edit source]

She shenn "Ard-cheeill Charmane" tholtanyn yn ard-cheeill çheusthie jeh Cashtal Phurt ny h-Inshey.[5] Gollrish ny strughtooryn elley er thallooyn y chashtal, ta'n mullagh thie slane caillt. Ren Robert Anderson scrutaghey ny tholtanyn son feddyn magh cre ny karragheeyn v'er laccal son yn ard-cheeill y aachummey as ren eh screeu tuarastyl dys y Lhiass-chiannoort ayns 1877.[6] Ansherbee, cha row ny karragheeyn jeant.

Ta cabbal sellar cruin pointit fo'n charrick 34 trieyn er lhiurid, 16 trieyn er lheead as 9 trieyn er yrjid ta cleayney dys yn entreilys 'sy niar.[6]

Ayns çheshvean y chroshlane ta'n tomman raad va Samuel Ritter, Aspick Vannin oanluckit ayns 1661.[6]

Ta ruillick ry-gheddyn ayns corp ny killagh.

Ayns 1980 va skeerey Charmane, chooid jeh Aspick Vannin, livreit dys Ard-cheeil Phurt ny h-Inshey er Raad Nalbin ayns Purt ny h-Inshey.

Jallooyn[reagh | edit source]

Imraaghyn[reagh | edit source]

  1. "Isle of Man". Ron Wise's Banknoteworld. Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 2008-10-08. Feddynit magh er 2008-10-30.
  2. "Avalon's Location". www.electricscotland.com.
  3. Lorre Goodrich, Norma. King Arthur (1st Perennial library ln.). Harper & Row. ISBN 9780060971823.
  4. Norma Lorre, Goodrich (1987). Merlin. F. Watts. dg. 2. ISBN 9780531150603.
  5. Coakley, Frances (2007). "The Ruined Cathedral of St. German, Peel, Isle of Man". A Manx Note Book: An Electronic Compendium of Matters Past and Present Connected with the Isle of Man. Feddynit magh er 16 Luanistyn 2009.
  6. a b c Anderson, Robert (1877). "Scheme for an Extensive Reparation of the Ruins of Peel Castle and St. German's Cathedral, Isle of Man". A Manx Note Book: An Electronic Compendium of Matters Past and Present Connected with the Isle of Man. Feddynit magh er 16 Luanistyn 2009.

Kianglaghyn magh[reagh | edit source]

Co-ordnaidyn: 54°13′35.22″N 4°41′56.76″W / 54.22645°N 4.6991°W / 54.22645; -4.6991 Clowan:Cashtallyn ayns Mannin