Jump to content

Planaid ooirragh

Ass Wikipedia.
Ny kiare planaidyn ooirragh ayns Corys ny Greiney: Cha nee scaailit

Ta planaid ooirragh, planaid çhelluragh, ny planaid creggagh çheet er planaid ta jeant er y chooid smoo jeh silicaid, creggyn ny meainyn. Çheusthie jeh Corys ny Greiney, ta'n Unnaneys Rollageydagh Eddyrashoonagh gra dy nee ny planaidyn sthie s'niessey da'n Ghrian ny planaidyn ooirragh: Curain, Badlag, y Dowan as Mart. Mastey rollageyderyn ta gymmydey meenaghey creg-ishigagh er planaid, foddee daa ny tree eayst jeh glout planaidagh – yn Eayst, Io, as Europa keayrtyn – ve coontit myr planaidyn ooirragh. Ta ny roltagee chreggagh vooarey Pallas as Vesta coontit myr planaidyn ooirragh keayrtyn, ga-yeih dy anvennick.[1][2][3] Ta'n çhiarrym "planaid çhelluragh" çheet ass yn ockle Ladjyn tellus ta meenal "y Dowan" er-yn-oyr dy vel ny planaidyn shen cosoylagh rish y Dowan rere strughtoor. Ta creg-oaylleeyn, rollageyderyn, as creg-ishigee jannoo studeyrys er planaidyn ooirragh.

Ta eaghtyr creoi planaidagh ec planaidyn ooirragh as s'mooar yn anchaslys t'ayn eddyr oc as planaidyn gassagh, ta jeane ass mestey ennagh jeh'n hiddragien, hailium, as ushtey ayns ymmodee staydyn fishigagh.

Imraaghyn

[reagh | edit source]
  1. "Types of Planets" (MP4). The Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory LLC. 2020-07-17. Feddynit magh er 2023-08-01.
  2. Emily Lakdawalla (2020-04-21). "What Is A Planet?". The Planetary Society.
  3. Russell, David (2017). Geophysical Classification of Planets, Dwarf Planets, and Moons (Tuarastyl). arXiv:1308.0616.

Kianglaghyn magh

[reagh | edit source]