Jump to content

Queiggaghyn y Pholynn

Ass Wikipedia.
(Aa-enmyssit ass Queiggaghyn ny Polynn)

She aarheynn reiragh jeh'n cheim s'yrjey 'sy Pholynn veih'n 14oo eash eh yn queiggey (Polynnish: województwo, focklit magh myr [vɔjɛˈvut͡stfɔ]). Ren lhiassaghyn gurneilys ynnydagh y Pholynn, hie er nyn noltey 'sy vlein 1998 as hie magh er bree er 1 Jerrey Geuree 1999, cur shey queiggaghyn jeig er bun. V'ad currit er bun ayns ynnyd henn wheiggaghyn Phobblaght Heayagh y Pholynn hie magh er nyn groo er 1 Jerrey Souree 1975.

Ta enmyn ny h-ardjyn shenndeeagh as çheer-oaylleeagh currit er ny queiggaghyn noa-emshyragh. Roish y vlein 1998 va enmyn ny preeu-valjyn currit er ny shenn wheiggaghyn.

Ta'n eaghtyrys reiragh er keim ny queiggaghyn rheynnit magh eddyr kiannoort (voivode ny wojewoda y Pholynnish) ta goll er pointeil ec y reiltys ashoonagh, çhionnal reiht (sejmik), as coonseil chiannoortagh ta reiht ec y çhionnal shen. She marszałek województwa (marshyl y wheiggey) yn ennym ta currit er fer ny ben toshee y choonseil chiannoortagh. Ta ny queiggaghyn hene goll er rheynn magh ayns coondaeghyn (powiat) as baljaghtyn (gmina).

Ny queiggaghyn

[reagh | edit source]

Cummaghtyn reiragh

[reagh | edit source]

Ta currymyn as cummaghtyn er keim y wheiggey goll er rheynn magh eddyr y chiannoort, y sejmik as y choonseil chiannoortagh. Er y chooid smoo, ta ny h-undinyssyn shen nyn soie ayns un chaayr, agh ayns Queiggaghyn Kujawy-Pomorze as Lubusz ta oikyn y chiannoort soit ayns caayryn raad nagh vel oikyn y choonseil chiannoortagh as y sejmik. Ta preeu-valjyn ny queiggaghyn enmyssit 'sy taabyl shoh heese.

Ta'n voivode, ny kiannoort, pointit ec yn Ard-Hirveishagh as she ynnydagh ardjynagh yn ard-reiltys t'ayn. T'eh gobbraghey myr fer toshee undinyssyn yn ard-reiltys er y cheim ardjynagh (lheid as shirveishyn ny meoiryn-shee as y çhirveish vooghee, oikyn kiedyn troailt, as scruteyraghtyn elley er lheh). Myrane lesh shen, t'eh stiurey shellooghyssyn yn ard-reiltys 'syn ard, goaseiraghey obbragh y reiltys ynnydagh, co-ordaghey immeeaghtyn ayns sauçhys y theay as coadey yn çhymmyltaght, as ta cummaghtyn er lheh echey ayns traa gear-cheimyn. Ta'n ennym urząd wojewódzki currit er oikyn y chiannoort.

Ta'n sejmik goll er reih dagh kiare bleeaney, ec traa cheddin ny reihyssyn da ny coondaeghyn as ny baljaghtyn. T'eh cur magh fo-leighyn, goaill stiagh strateyshyn lhiassaghey as claare argidoil y wheiggey. Myrane lesh shen, t'eh reih yn marszałek as olteynyn elley y choonseil chiannoortagh.

Ta'n choonseil chiannoortagh (zarząd województwa), fo stiurey y marszałek, draghtey yn chlaare argidoil as strateyshyn lhiassaghey, cooilleeney briwnyssyn y sejmik, stiurey shellooghys y wheiggey, as dellal lesh cooid vie jeh'n pholasee ardjynagh, goaill stiagh stiurey argid veansal yn Unnaneys Oarpagh. She urząd marszałkowski yn ennym ta currit er ny h-oikyn shen.

Caslys-çheerey as taabyl ny queiggaghyn

[reagh | edit source]

Queiggaghyn y Pholynn veih'n vlein 1999
Aagherrid Armys Coad Recortyssyn carbyd Queiggey Preeu-valley Eaghtyr km² Earroo yn phobble
(31 Nollick, 2003)
Earroo yn phobble
(30 M. Souree, 2004)
DS 02 D Y Tileesh Eeaghtyragh (dolnośląskie) Wrocław 19 947.76 2 898 313 2 895 729
KP 04 C Kujawy-Pomorze (kujawsko-pomorskie) Bydgoszcz¹
Toruń²
17 969.72 2 068 142 2 067 548
LU 06 L Lublin (lubelskie) Lublin 25 114.48 2 191 172 2 187 918
LB 08 F Lubusz (lubuskie) Gorzów Wielkopolski¹
Zielona Góra²
13 984.44 1 008 786 1 009 177
LD 10 E Łódź (łódzkie) Łódź 18 219.11 2 597 094 2 592 568
MP 12 K Y Pholynn Veg (małopolskie) Kraków 15 144.10 3 252 949 3 256 171
MA 14 W Mazowsze (mazowieckie) Warszawa 35 597.80 5 135 732 5 139 545
OP 16 O Opolskie Opole 9 412.47 1 055 667 1 053 723
PK 18 R Podkarpacie Rzeszów 17 926.28 2 097 248 2 097 325
PD 20 B Podlasie (podlaskie) Białystok 20 179.58 1 205 117 1 204 036
PM 22 G Pomorze (pomorskie) Gdańsk 18 292.88 2 188 918 2 192 404
SL 24 S Y Tileesh (śląskie) Katowice 12 294.04 4 714 982 4 707 825
SW 26 T Święty Krzyż‎ Kielce 11 672.34 1 291 598 1 290 176
WM 28 N Warmia-Mazury (warmińsko-mazurskie) Olsztyn 24 202.95 1 428 885 1 428 385
WP 30 P Y Pholynn Vooar (wielkopolskie) Poznań 29 825.59 3 359 932 3 362 011
ZP 32 Z Pomorze Heear (zachodniopomorskie) Szczecin 22 901.48 1 696 073 1 695 708
(¹) – soiag y chiannoort, (²) – soiag y sejmik as y marszałek


Jeeagh er neesht

[reagh | edit source]