Shooylagh
She greie ta lhiggey da deiney eamyn çhellvane y yannoo as y gheddyn harrish kiangley radio as ad gleashaghey harrish ard lhean eh yn shooylagh ny yn gleashagh. Ta'n shooylagh abyl eh shen y yannoo trooid kiangley rish moggyl killagagh ta goll er kiarail ec obbreyder çhellvane shooylagh, as eh lhiggey da'n chiangley rish y voggyl çhellvane theayagh. Er y laue elley, cha nel y çhellvane gyn streng goll er ymmyd agh faggys da bun-stashoon preevaadjagh.
Myrane lesh y çhellvaneys, ta shooylee noa-emshyragh kiarail shirveishyn elley lheid as SMS (çhaghteraghtyn teks), MMS (çhaghteraghtyn jallooyn), post-L, so-roshtynys da'n eddyr-voggyl, shirveishyn çhellinsh giare-orraghey (fo-yiarg, Bluetooth), applacaidyn dellal, gammanyn as fotografeeaght.
Hie yn chied hooylagh magh er ny haishbyney ec John F. Mitchell as Martin Cooper ass Motorola 'sy vlein 1973 as y greie oc 2.2 punt (1 kg) er trimmid. She yn DynaTAC 8000x, 'sy vlein 1983, va'n chied hooylagh va ry-gheddyn dy mennick er y vargey. 'Sy vlein 1990 cha row agh 12.4 millioon d'eeckys-olteynyn ayn, agh 'sy vlein 2011 va ny smoo na 6 billioon.