Tibet (ard hene-reiltagh)

Ass Wikipedia.
Ard Hene-reiltagh Tibet
Tibetish : བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་
Bod-rang-skyong-ljongs
Sheenish : 西藏自治区
Xīzàng Zìzhìqū
Aagherridyn: 藏  (pinyin: Zàng)
Ta Tibet taishbynit er y chaslys çheerey shoh
Bun yn ennym Jeeagh er Bun yn ennym
Sorçh reirey Ard hene-reiltagh
Preeu-valley
(as y valley smoo)
Lhasa
Çhengaghyn oikoil Mandarin
Tibetish
Mynlught enmyssit Tibetee
Screeudeyr Bing PCS Zhang Qingli 张庆黎
Caairliagh Qiangba Puncog 向巴平措
Eaghtyr 1,228,400 km² (2-oo)
Earroo yn phobble (2004)
 - Glooaght
2,740,000 (31-d)

2.2 /km² (31-d)
TLS (2007)
 - yn dooiney
CNY 34.22 billioon (31-d)
CNY 12,109 (26-oo)
Mooar-ashoonaghtyn Tibetee - 92.8%
Han - 6.1%
Hui - 0.3%
Monpa - 0.3%
elley - 0.2%
Meoiraghtyn 7 meoiraghtyn
Coondaeghyn 73 coondaeghyn
Baljyn eirinagh 692 baljyn eirinagh
ISO 3166-2 CN-54
Ynnyd-eggey oikoil
www.xizang.gov.cn
Bun oayllys son earroo yn phobble as TLS:
《中国统计年鉴—2005》 China Statistical Yearbook 2005
ISBN 7503747382
Bun oayllys son ashoonaghtyn:
《2000年人口普查中国民族人口资料》 Tabulation on nationalities of 2000 population census of China
ISBN 7105054255
Kiart ec 31 Nollick, 2004
ClowanResooney maghWikiShalee Yn Çheen

Ta Ard Hene-reiltagh Tibet (AHT), ny ard hene-reiltagh Xizang (Tibetish: བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་; Wylie: Bod-rang-skyong-ljongs; Sheenish aashagh: 西藏自治区; Sheenish hradishoonagh: 西藏自治區; pinyin: Xīzàng Zìzhìqū), ny ard hene-reiltagh ayns Deynphobblaght ny Sheen.

Çheusthie jeh Deynphobblaght ny Sheen, ta Tibet currit er enney lesh yn Ard Hene-reiltagh, ta cur lieh ny çheerey shendeeagh 'syn earroo. Ta'n ard hene-reiltagh cur ny queiggaghyn tradishoonagh Ü-Tsang as Kham (y lieh heear) 'syn earroo. Ta ny joaraghyn echey mygeayrt unnane as joaraghyn reiltys Hibet roish ny bleeaney 1959. Ta Tibet y nah wheiggey smoo ny Sheen rere eaghtyr ny yei Xinjiang.

Çheeroaylleeaght[reagh | edit source]

Ta Ard Hene-reiltagh Tibet soit er Ard-chlaare Hibet, yn ard s'yrjey er feie ny cruinney. Ayns Tibet hwoaie ta ny h-yrjaghyn sheeyney gys mean-yrjid ta ny s'yrjey na 4,572 m. Ta Slieau Everest soit er joarey Xizang lesh Nepaal.

Ta Tibet çhemmit liorish Xinjiang, Qinghai as Sichuan ny Sheen da'n twoaie as da'n shiar; ta Jammu as Kashmir as Himachal Pradesh ny h-Injey soit da'n sheear; t'ee çhemmit liorish Nepaal, y Vootaan, as Uttarakhand, Sikkim as Arunachal Pradesh ny h-Injey da'n jiass. Ta joarey giare lesh y chummaght Sheenagh, Yunnan, da'n shiar yiass.

Reiltys[reagh | edit source]

Ta Ard Hene-reiltagh Tibet ny wheiggey hene-reiltagh ayns Deynphobblaght ny Sheen. T'eh fo stiurey Reiltys Pobbylagh, quoi dy vel Caairliagh y fer toshee ayn. Agh er y thalloo, she screeudeyr bing y PCS y fer toshee. Dy cadjin ta'n Caairliagh ny Hibetagh, as ta'n screeudeyr ny neu-Hibetagh. She Qiangba Puncog, fer dooie ass Meoiraght Qamdo, y caairliagh. She Zhang Qingli screeudeyr y phartee.

Ardjyn reiragh[reagh | edit source]

Ta'n AHT rheynnit ayns un valley meoiragh as shey meoiraghtyn.

Y balley meoiragh:

  • Lhasa (拉萨 | Lāsà Shì)

Ny meoiraghtyn:

  • Nagqu (那曲地区 | Nàqū Dìqū)
  • Ngari (阿里地区 | Ālǐ Dìqū)
  • Nyingchi (林芝地区 | Línzhī Dìqū)
  • Qamdo (昌都地区 | Chāngdū Dìqū)
  • Shannan (山南地区 | Shānnán Dìqū)
  • Xigazê (日喀则地区 | Rìkāzé Dìqū)

T'ad ayns shayllyn fo-rheynnit ayns 71 choontae, un clyst (Slyst Chengguan, Lhasa) as un valley coontae (Xigazê).

Baljyn as baljyn beggey[reagh | edit source]