Ganymede (eayst)

Ass Wikipedia.
(Aa-enmyssit ass Ganymede (fo-phlannad))
Ganymede 
Enmyn elleyJupiter III
Sorçheayst Jupiter, eayst jeh glout planaidagh as eayst chadjin
Feddynit magh ecGalileo Galilei[1]
Simon Marius[1] Edit the value on Wikidata
Date feddyn maghJerrey Geuree 7, 1610[2] as 1610[3]
EpennymGanymede
Moir-redJupiter
Fysserree fishigagh
Apoapsis1,071,600 km Edit the value on Wikidata
Periapsis1,069,200 km Edit the value on Wikidata
Essyl lieh-vooar a1,070,400 km
Corrid e0.0013
Amm cruinlagh P7.154 d
Cleayn i2.214 °
Troyn fishigagh as rollageagh meadragh
Craue raadeeoil2,634.1 km
2,631 km[1] Edit the value on Wikidata
Mooadys baghtal (V)4.61 Edit the value on Wikidata
Eaghtyr y vaare87,000,000 km² Edit the value on Wikidata
Glout148.148 Yg[4] Edit the value on Wikidata
Mean-ghlooaght1.936 g/cm³ Edit the value on Wikidata
Ym-hayrn eaghtyragh1.428 m/s² Edit the value on Wikidata
Albedo0.43 Edit the value on Wikidata
Çhiassid eaghtyragh
mooad sloo  mean  mooad smoo
70 K[5]  110 K  152 K Edit the value on Wikidata
Ayrn jehny h-eaystyn Galileagh Edit the value on Wikidata

She fer jeh eaystyn Jupiter eh Ganymede (Jupiter III). She eshyn yn eayst smoo er mooadys as er glout mastey eaystyn Chorys ny Greiney. Y nuyoo corpane (goaill stiagh y Ghrian hene) smoo ayns Corys ny Greiney, she Ganymede y fer smoo gyn aeraght ondagh. T'eh 5,268 km (3,273 mi) er crantessen as, rere shen, t'eh 26% ny smoo na Curain er thummid, ga nagh vel eh agh 45% cha mooar as Curain.[6] Ta cree meainagh echey as faghteyr moment y neughleashaght sloo mastey dagh corpane creoi 'sy Ghrianchorys. She Ganymede yn un eayst as ream magnaidagh echey. Magh ass Jupiter, she Ganymede y shiaghtoo eayst as y trass mastey ny h-eaystyn Galileagh, y chied phossan jeh corpaneyn va feddynit as ad cruinlaghey planaid elley.[7] Ta Ganymede cruinlaghey Jupiter ayns mysh shiaght laaghyn as ta aavuilley cruinlagh echey er 1:2:4 lesh ny h-eaystyn Europa as Io, er lheh.

Imraaghyn[reagh | edit source]

  1. a b c Stated in: Store norske leksikon. Store norske leksikon ID: Ganymedes_-_måne. Language of work or name: Norlynnish. Retrieved: 4 Luanistyn 2023. ISSN: 2464-1480.
  2. NASA. "Jupiter's Moons". Feddynit magh er Mayrnt 13, 2024.
  3. Stated in: Store norske leksikon. Store norske leksikon ID: Ganymedes_-_måne. Language of work or name: Norlynnish. Retrieved: Luanistyn 4, 2023. ISSN: 2464-1480.
  4. Reference URL: https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par. Retrieved: 5 Mean Fouyir 2020.
  5. Reference URL: https://web.archive.org/web/20061003013845/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf.
  6. "Ganymede Fact Sheet". www2.jpl.nasa.gov. Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 5 Jerrey Geuree 1997. Feddynit magh er 14 Jerrey Geuree 2010.
  7. "Jupiter's Moons". The Planetary Society. Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 31 Nollick 2007. {{cite web}}: Check date values in: |archivedate= (cooney)

Kianglaghyn magh[reagh | edit source]