Nornish

Ass Wikipedia.
Nornish
Goll er loayrt ayns Shetlynn, yn Orkaid, as Gallaibh
Baase çhengey roish yn 18oo eash ('sy 19oo eash er y chooid smoo); ny s'leah ayns Gallaibh
Kynney çhengey Ind-Oarpagh
Coadyn çhengey
ISO 639-1 Gyn coad
ISO 639-2
ISO 639-3 nrn
Linguasphere 52-AAA-ac

She çhengey Ghermaanagh Hwoaie va'n Nornish va goll er loayrt ayns Shetlynn as 'syn Orkaid magh voish coose hwoaie ny h-Albey, as ayns Gallaibh. Ayns y 15oo eash va ny h-ellanyn lhiggit voish shellooderys Norlynn gys shellooderys ny h-Albey. Rere shen, ren ny cummaltee caghlaa yn çhengey oc voish y Nornish gys y Vaarle Albinagh ayns ny h-ellanyn as gys y Ghaelg Albinagh er y vooar-heer. Myrane lesh yn 'aaroish, yn Eeslynnish as y Norlynnish she çhengey Loghlynnagh Heear t'aynjee, as ee scarrit magh voish ny çhengaghyn Loghlynnagh elley ta goail stiagh y Danvargish, y Toolynnish as y Ghutnish.

Rang-oardraghey[reagh | edit source]

Çhengey Ind-Oarpagh ta'n Nornish, as t'ee coontit mastey ny çhengaghyn Germaanagh Twoaieagh. Gollrish yn 'aaroish, yn Eeslynnish as y Norlynnish, she fer jeh çhengaghyn y phossan Loghlynnagh Sheear t'ayn. Ga dy vel y rang-oardraghey shen bunnit er ny caghlaaghyn çhengoaylleeagh v'ayn mastey ny çhengaghyn Germaanagh Twoaieagh ec traa yn scarrey oc, foddee cur sheese y yannoo er rang-oardraghey elley: Çhengaghyn Loghlynnagh Ellanagh as Çhengaghyn Loghlynnagh Mooar-heeragh as y rang-oardraghey shen bunnit er so-hoiggalys. Rere y chorys shen, ta'n Norlynnish currit 'sy phossan cheddin myr ta'n Danvargish as y Toolynnish. T'eh raait dy row yn Nornish feer chosoylagh rish yn 'aaroish, as ram cosoylaghtyn sheenchoryssaghtagh as grammeydagh ry-gheddyn eddyr yn daa oc. T'eh raait cho mie dy row so-hoiggalys ayn eddyr yn daa hengey.

Shennaghys[reagh | edit source]

Cha nel fys shickyr er date baaish y Nornish. Ta ny recortyssyn jerrinagh er ny Nornisheyryn s'jerree çheet magh ass yn 19oo eash. Dy kinjagh, va'n çhengey geddyn baase feeu 'sy 18oo eash yeianagh. T'eh raait dy nee Fughlaigh as Unst buill s'jerree y Nornish, raad dy row deiney foast ry-gheddyn as abbyrtyn aaloayrtagh 'sy Nornish ry-chlashtyn ec deiney as ad gaaloayrt meeryn ass arraneyn çheerey as daaneyn cho yeianagh as 1893. T'eh raait dy nee Walter Sutherland, hooar baase 'sy vlein 1850, ass Skaw ayns Unst, y Nornisheyr s'jerree. Er y laue elley, ren ram focklyn y Nornish tannaghtyn er mayrn gys y laa t'ayn jiu ayns buill-enmyn as ayns çhiarrymyn bentyn rish y ghlasseraght, rish beiyn, rish yn emshir, as rish yn eeasteyraght.

Va abbyrtyn y Nornish loayrit er mooar-heer ny h-Albey cho mie - ayns Gallaibh er lheh. Agh hooar ny h-abbyrtyn shen baase foddey ny s'leah na er ny h-ellanyn. S'goan y Nornish screeuit t'ayn, agh ta meeryn, lheid as Padjer y Çhiarn as bannag, ry-gheddyn.

Teksyn sampleyragh[reagh | edit source]

Shoh Padjer y Çhiarn 'sy Nornish as cosoylaghtyn rish fir jeh ny çhengaghyn Loghlynnagh elley: [1]

  • Nornish ny h-Orkaid:
Favor i ir i chimrie, helleur ir i nam thite,
gilla cosdum thite cumma, veya thine mota vara gort
o yurn sinna gort i chimrie, ga vus da on da dalight brow vora
Firgive vus sinna vora sin vee Firgive sindara mutha vus,
lyv vus ye i tumtation, min delivera vus fro olt ilt. Amen.
  • Nornish Hetlynn:
Fyvor or er i Chimeri. Halaght vara nam dit.
La Konungdum din cumma. La vill din vera guerde
i vrildin sindaeri chimeri. Gav vus dagh u dagloght brau.
Forgive sindorwara sin vi forgiva gem ao sinda gainst wus.
Lia wus ikè o vera tempa, but delivra wus fro adlu idlu.
[For do i ir Kongungdum, u puri, u glori.] Amen.
  • Loghlynnish Heear:
Faþer vár es ert í himenríki, verði nafn þitt hæilagt
Til kome ríke þitt, værði vili þin
sva a iarðu sem í himnum. Gef oss í dag brauð vort dagligt
Ok fyr gefþu oss synþer órar, sem vér fyr gefom þeim er viþ oss hafa misgert
Leiðd oss eigi í freistni, heldr leys þv oss frá ollu illu. Amen.

Eeslynnish noa-emshyragh

"Faðir vor, þú sem ert á himnum."
"Helgist þitt nafn, til komi þitt ríki,"
"verði þinn vilji, svo á jörðu sem á himni."
"Gef oss í dag vort daglegt brauð."
"Fyrirgef oss vorar skuldir,"
"svo sem vér og fyrirgefum"
"vorum skuldunautum."
"Og eigi leið þú oss í freistni,"
"heldur frelsa oss frá illu."
"[Því að þitt er ríkið, mátturinn og dýrðin að eilífu.] Amen."

Norlynnish noa-emshyragh (nynorsk)

"Fader vår, du som er i himmelen!"
"Lat namnet ditt helgast."
"Lat riket ditt koma."
"Lat viljen din råda"
"på jorda så som i himmelen."
"Gjev oss i dag vårt daglege brød."
"Forlat vår skuld, som vi òg forlèt våre skuldmenn."
"Før oss ikkje ut i freisting, men frels oss frå det vonde."
"[For riket er ditt, og makta og æra i all æve.] Amen."

Norlynnish noa-emshyragh (bokmål)

"Fader vår, du som er i himmelen!"
"La ditt navn være hellig."
"La ditt rike komme."
"La din vilje skje"
"på jorden som i himmelen."
"Gi oss i dag vårt daglige brød."
"Forlat oss våre synder, som vi óg forlater våre syndere."
"Led oss ikke inn i fristelse, men frels oss fra det onde."
"[For riket er ditt, og makten og æren i evighet.] Amen."

Faaroish

"Faðir vár, tú sum ert í himlinum."
"Heilagt verði navnið títt."
"Komi ríkið títt."
"Verði vilji tín, so sum á himli, so á jørð."
"Gev okkum í dag okkara dagliga breyð."
"Fyrigev okkum syndir okkara, so sum vit eisini fyrigeva teimum, ið móti okkum synda."
"Leið okkum ikki í freistingar, men frels okkum frá tí illa."
"[Tí at títt er ríkið, valdið og heiðurin um aldur og allar ævir.] Amen."
  • Adsyn t'ayns clou iddaalagh, cha nel ad coontit mastey ny çhengaghyn ta foast er mayrn.

Kianglaghyn mooie[reagh | edit source]

Guirreyder Wikimedia
Guirreyder Wikimedia
Ta lhieggan prowallagh jeh Wikipedia ry-akin ayns Nornish ec Guirreyder Wikimedia.