Salvador Dalí
She ellyneyr far-rieughagh Spaainagh va Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech (11 Boaldyn 1904 – 23 Jerrey Geuree 1989). Ta enney mie er son e schleiyn çhaghnoil, e linneyderys cruinn, as ny jallooyn quaagh er lheh 'syn obbyr echey.
Va Dalí ruggit ayns Figueres, y Chataloan, y Spaainey, raad hooar eh e ynsaghey formoil ayns ny h-ellynyn meeiney ayns Madrid. Ghow eh cummaght as cleayney voish yn Impressionaghys as mainshtyryn yn Aaruggyr voish eash aeg as haink er, beggan er veggan , dy ve cleaynit rish gleashaghtyn y chioobaghys as avant-garde.[1] Hie yn obbyr echey ny s'niessey da'n Far-rieughid ayns ny 1920yn jeianagh as hie eh stiagh 'sy phossan Far-rieugagh ayns 1929 raad haink er dy ve coontit myr fer jeh ny cloiederyn s'yrjey. Va'n obbyr share ennit echey, Kinjid y Chooinaghtyn, jeant ayns Luanistyn 1931, as t'eh coontit myr y pheintal Far-rieugagh smoo ard-ghooagh. Ren Dalí beaghey 'sy Rank car Caggey Theayagh y Spaainey (1936 derrey 1939) roish my daag eh dys ny Steatyn Unnaneysit. Tra v'eh hoal, chossyn eh rah chaglit. Darree eh er-ash dys y Spaainey ayns 1948 raad ren eh fogrey magh yn aa-hyndaa echey dys y chraueeaght Chatoleagh as lhiassee eh e vod "oaylyssaght hesh-veanagh" va bunnit er yn anaase echey 'sy chlassicaghys, 'syn oaylyssaght, as ayns lhiassaghyn sheansagh jeianagh.[2]
Ta stoyr ellynagh Dalí goaill stiagh peintal, ellynyn graafagh, scannaneaght, jallooderys, kiaddey, as fotografeeaght, chammah as co-obbraghyn lesh ellyneyryn elley. Chammah's shen, screeu eh far-skeealaght, feeleeaght, hene-veashnys, traaghtyn, as peeshyn cremeydagh. Ny cooishyn mooarey 'syn obbyr echey, t'ad goaill stiagh ashlishyn, y fo-chooinsheansaght, y cheintyssaght, y chraueeaght, sheanse, as ny mooinjeryssyn persoonagh echey. Chur yn aghtys theayagh corragh as erreayrtagh ny smoo arrey huggeysyn na chur yn obbyr echey, red chur contaartys orroosyn dreill eh er ard-scansh as vrasnee ny cremeyderyn echey.[3][4] S'arganagh va'n pohlldey theayagh v'echey er son y lught-reill Francoagh, e yantyssyn traghtee, as foays as feerid kuse jeh ny h-obbraghyn jeianagh echey.[5] She cummaght vooar va'n seihll as yn obbyr echey er Far-rieughee elley, er y phop-ellyn, as er ellyneyryn co-emshiragh lheid as Jeff Koons as Damien Hirst.[6]
Ta daa hie tashtee mooarey ayn currit da obbyr Salvador Dalí: Theater as Thie Tashtee Dalí ayns Figueres, y Spaainey, as Thie Tashtee Salvador Dalí ayns St. Petersburg, Florida.
Jallooyn[reagh | edit source]
-
Gala 'syn Uinnag (1933), Marbella
-
Yn Goal Twoaie (1972), M.T. Abraham Foundation
-
Rinoceronte vestido con puntillas (1956), Puerto José Banús
-
Plaza de Dalí (Kerrin Dalí), Madrid
-
Perseo (Perseus), Marbella
-
Paitçhyn ec taishbynys Dalí ayns Sakıp Sabancı Museum, İstanbul
Imraaghyn[reagh | edit source]
- ↑ Gibson, Ian, The Shameful Life of Salvador Dalí, Lunnin, Faber and Faber, 1997, Cab 2, 3
- ↑ Gibson, Ian, The Shameful Life of Salvador Dali (1997)
- ↑ Saladyga, Stephen Francis (2006). The Mindset of Salvador Dalí. Lamplighter. Ollooscoill Niagara. Er ny hashtey veih'n lhieggan bunneydagh as er ny gheddyn er 6 Mean Fouyir 2006. Feddynit er 22 Jerrey Souree 2006.
- ↑ The Surreal World of Salvador Dalí. Smithsonian.com. Smithsonian Magazine (Averil 2005). Er ny hashtey veih'n lhieggan bunneydagh as er ny gheddyn er 18 Boaldyn 2014. Feddynit er 12 Jerrey Souree 2014.
- ↑ Gibson, Ian (1997), passim
- ↑ Salvador Dalí's iconic Lobster Telephone acquired by National Galleries of Scotland (17 Nollick 2018). Er ny hashtey veih'n lhieggan bunneydagh as er ny gheddyn er 6 Luanistyn 2020. Feddynit er 20 Boaldyn 2020.
Kianglaghyn magh[reagh | edit source]

- Salvador Dalí
- Ruggyryn 'sy vlein 1904
- Baaseyn 'sy vlein 1989
- Deiney ass Figueres
- Ellyneyryn firryn Spaainagh
- Peinteyryn firryn Spaainagh
- Peinteyryn ass y Chataloan
- Tayrneyderyn Spaainagh
- Markyssyn y Spaainey
- Peinteyryn noa-emshiragh
- Jantee phrentyn Spaainagh
- Ellyneyryn an-ghraagh Spaainagh
- Ellyneyryn far-rieughagh Spaainagh
- Jantee scannane far-rieugagh
- Jallooderyn firryn Spaainagh
- Ellyneyryn maddaghtoil
- Federico García Lorca
- Spaainee jeh sluight Arabagh
- Spaainee jeh sluight Ewagh