Co-haaghey sollysh

Ass Wikipedia.
Co-haaghey sollysh

She aawoalley bea-chemmigagh ta caghlaa bree ny greiney dys bree kemmigagh eh co-haaghey sollysh. T'eh taghyrt ayns lossreeyn geayney, algaghyn as shiartanse dy vacteyryn.

Cha nod agh beggan beg dy lossreeyn goaill bree ass bee myr beiyn, agh t'ad jannoo bree daue hene liorish jannoo glucose jeh daa-ocseed charboan, ushtey as bree ny greiney. Ta lossreeyn goaill daa-ocseed charboan trooid ny duillagyn oc as ushtey trooid ny fraueyn oc. Dys jannoo yn obbyr shoh, ta feme oc er soilshey ny greiney, çhiassid cooie, as co-chruinnaght ard dy ghaa-ocseed charboan (cooid lhiettalagh). Ta ny lossreeyn cur magh ocsygien myr jeeyll. Ta kuse dy lossreeyn jannoo sucrose jeh'n ghlucose dys tashtey eh, m.s. cuirtlagh villish as beetys shugyr, agh ta'n chooid smoo jeh jannoo stark jeh.

Ayns lossreeyn geayney as algaghyn, she chlorophyll ayns ny chloroplastyn oc ta goaill stiagh bree ny greiney.

Shoh cormid chemmigagh chormit cho-haaghey sollysh (jeant aashagh):

6H2O + 6CO2 + sollys → C6H12O6 + 6O2

Myr shen, ta daa-ocseed charboan + ushtey + sollys jannoo ocsygien + shugyr.

Ta respiration bioagyn ny obbyr hoal noi: ta ocsygien + shugyr jannoo daa-ocseed charboan + ushtey + bree.

Jeeagh er[reagh | edit source]