Joseph Stalin

Ass Wikipedia.
Joseph Stalin

Ennym ruggyree იოსებ ბესარიონის ძე სტალინი
Ioseb Besarionis dze Jughashvili
Enmyn elley Koba
Ruggit 18 Mee ny Nollick 1878, 9 Mee ny Nollick 1879 (ayns feaillere Yool)
Gori, Kiannoortys Tiflis, Impiraght y Roosh (y Çhorshey jiu)
Hooar baase 5 Mayrnt 1953
Dacha Kuntsevo, Moscow, PHCH y Roosh, yn Unnaneys Soveidjagh (y Roosh jiu)
Bun baaish baase najooragh (roie folley kerebellagh)
Boayl oanluckee Kremlin Wall Necropolis (en) Translate
Lenin's Mausoleum (en) Translate
Ynnyd beaghee Narym (en) Translate
Turukhansk (en) Translate
Solvychegodsk (en) Translate
Novaya Uda, Irkutsk Oblast (en) Translate
Caayr Pheddyr
Baku (en) Translate
Moscow
Seyraanaght Impiraght y Roosh
Russian Socialist Federative Soviet Republic (en) Translate
Unnaneys ny Pobblaghtyn Soveidjagh Soshiallagh
Çhengey Shorshish · Rooshish
Keird politickeyr · irreyder magh · earisheyr barel · steateyr · çhengoayllee
Failleyderyn Pravda (en) Translate
Brdzola (en) Translate
Tbilisi Observatory (en) Translate
organ of state (en) Translate
Ynsagh Gori school (en) Translate
(1888 - Mean Souree 1894)
Tbilisi Theological Seminary (en) Translate
(Mean Fouyir 1894 - Boaldyn 29, 1899)
Daah sooillyn keeir-ghone
Daah fuilt folt keeir
Yrjid 1.68 m as 163 cm
Sheshey Ekaterina Svanidze (en) Translate  (Jerrey Souree 16, 1906 -  Mee ny Nollick 18, 1907)
Nadezhda Alliluyeva (en) Translate  (1918 -  Mee Houney 9, 1932)
Leggad Lidiya Pereprygina (en) Translate
Paitçhyn
Ayr Besarion Jughashvili
Moir Keke Geladze
Braaraghyn as shuyraghyn
Enmys Chairman of the Council of People's Commissars (en) Translate
Chairman of the Council of Ministers of the USSR (en) Translate
member of the Presidium of the Supreme Soviet of the USSR (en) Translate
Minister of Defence (en) Translate
deputy of the Supreme Soviet of the Soviet Union (en) Translate
deputy of the Supreme Soviet of the Soviet Union (en) Translate
deputy of the Supreme Soviet of the Soviet Union (en) Translate
Member of the Russian Constituent Assembly (en) Translate
General Secretary of the Communist Party of the Soviet Union (en) Translate
Secretary of the Communist Party of the Soviet Union (en) Translate
Member of the Politburo of the CPSU Central Committee (en) Translate
Member of the Politburo of the CPSU Central Committee (en) Translate
Member of the Politburo of the CPSU Central Committee (en) Translate
member of the Supreme Soviet of the Russian Soviet Federative Socialist Republic (en) Translate
member of the Supreme Soviet of the Russian Soviet Federative Socialist Republic (en) Translate
member of the Supreme Soviet of the Russian Soviet Federative Socialist Republic (en) Translate
member of the Supreme Soviet of the Byelorussian SSR of the 1st convocation (en) Translate
Premier of the Soviet Union (en) Translate
Partee politickagh Partee Cummynagh yn Unnaneys Soveidjagh, Mesame Dasi (en) Translate, Russian Social Democratic Labour Party (en) Translate as Russian Social Democratic Labour Party (bolshevik) (en) Translate
Olteynys boayrd Academy of Sciences of the USSR (en) Translate
Council of Ministers of the USSR (en) Translate
All-Russian Central Executive Committee (en) Translate
Council of People's Commissars (en) Translate
Revolutionary Military Council (en) Translate
Revolutionary Military Council (en) Translate
Orgburo (en) Translate
Credjue anjeeys
Aundyryn
slane rolley
Coorse caggee
Ammys Unnaneys ny Pobblaghtyn Soveidjagh Soshiallagh
Shirveish/crouw Red Army (en) Translate
Rhenk Marshal of the Soviet Union (en) Translate
Generalissimus of the Soviet Union (en) Translate
Faghtyssyn caggee Russian Civil War (en) Translate
Battle of Moscow (en) Translate
Yn Chied Chaggey Dowanagh
Yn Nah Chaggey Dowanagh
Polish–Soviet War (en) Translate
Eastern Front (en) Translate
Soviet occupation of Bessarabia and Northern Bukovina (en) Translate
Kianglaghyn fysseree as sheshoil
IMDb nm0821672

She irreyder magh as toshiagh politickagh Soveidjagh va Joseph Vissarionovich Stalin (ruggit myr Ioseb Besarionis dze Jughashvili; 6 Nollick 1878 - 5 Mayrnt 1953). Ren eh reirey as stiurey yn Unnaneys Soveidjagh voish 1924 derrey laa e vaaish ayns 1953. Dreill eh cummaght myr Ard-scrudeyr Phartee Cummynagh yn Unnaneys Soveidjagh (1922–1952) as myr Caairliagh Choonseil Hirveishee yn Unnaneys Soveidjagh (1941–1953). Hoshiaght, ren eh gurneil y çheer fo co-leeideilys agh haink er dy ve ny yaghteyr ayns ny 1930yn. Dy eie-oaylleeagh, v'eh lhiantyn tushtey Leninagh y Varksaght as ren eh ny h-eieyn shen formoil myr Marksaght-Leninaght, ga dy vel e roonaghtyn hene enmyssit Stalinaght.

Va Stalin ruggit lesh lught thie boght ayns Gori ayns Impiraght y Roosh (y Çhorshey jiu), hie Stalin dys Clere-scoill Anmey Tbilisi roish ghow eh ayrn ayns Partee Marksagh Lught Obbyr Deynlagh Soshiallagh y Roosh. Ren eh reaghey pabyr-naight y phartee, Pravda, as ren eh troggal argid da cologid Bolsheavagh Vladimir Lenin trooid roosteyrys, geid deiney, as kialgyn coadee. V'eh goit ec ny poleenyn reesht as reesht as v'eh ceaut er eebyrtys dy mennick dys y Çhibbeyr. Erreish da ren ny Bolsheavee goaill greim er cummaght car Irree Magh Yerrey Fouyir as steat un-phartee er ny chur er bun fo'n Phartee Cummynagh noa ayns 1917, haink er Stalin dy ve cooidjagh 'sy Politburo stiuree. Erreish da goaill shirveish ayns Caggey Theayagh y Roosh roish my ren eh freayll rick er bunneeaght yn Unnaneys Soveidjagh ayns 1922, ghow Stalin gurneilys er hene er y çheer lurg baase Lenin ayns 1924. Fo Stalin, haink er y toshiallys ayns un çheer dy ve ny chrea jeh eie-oaylleeaght y phartee. Kyndagh rish e Phlanyn Queig-Bleeaney, hie yn çheer trooid co-hellooderaghey eirinagh as çhynskylaghey bieau, croo tarmaynys plannit laarit. Chur boiragheyn geyrey lesh jeeillaght vee rish gortey eddyr 1930–33 varr millioonyn dy leih. Son "noidyn y lught obbyr" y astyrt, chur Stalin y Glenney Mooar er bun. Kyndagh rish y ghlenney shen, va ny smoo na millioon dy leih currit 'sy phryssoon, ayns corys Gulag ny campyn obbyr eiginit, as va 700,000 dy leih er y chooid sloo currit gy baase eddyr 1934 as 1939. Roish 1937, va'n partee as y reiltys slane fo smaght echey.

Chur Stalin y Varksaght-Leninaght er oaie ass y çheer trooid yn Eddyr-ashoonaght Chummynagh (Comintern) as chum eh seose gleashaghtyn noi-ashistagh car ny 1930yn, ayns Caggey Theayagh y Spaainey er lheh. Ayns 1939, ren e ream fo-screeu conaant neu-aggyrtagh lesh y Ghermaan Natseeagh, as ruegys Soveidjagh er y Pholynn myr eiyrtys. Chur y Ghermaan jerrey rish y chonaant tra ren ad ruegey yn Unnaneys Soveidjagh ayns 1941. Dyn y wooise da ny chied chraghyn, ren yn Armee Jiarg Soveidjagh cur grayn er y ruegys Germaanagh as ghow ad Berleen ayns 1945, goaill jerrey lesh y Nah Chaggey Dowanagh 'syn Oarpey. Fud y chaggee, ren ny Soveidjee goaill stiagh ny Steatyn Baltagh as Bessarabia as Bukovina Hwoaie, as ny yei shen, cur ad reiltyssyn er çheu ny Soveidjeee er bun er feie'n Oarpey Veanagh as yn Oarpey Hiar as ayns ayrnyn yn Aishey Hiar. Dirree yn Unnaneys Soveidjagh as ny Steatyn Unnaneysit magh myr far-chummaghtyn dowanagh as hie ad stiagh ayns eash çhennid va enmyssit y Caggey Feayr. Ren Stalin reirey harrish yn aahroggal Soveidjagh lurg y chaggey as er lhiassaghey bleaystan breneenagh ayns 1949. Car ny bleeantyn shen, hie yn çheer trooid gortey mooar elley as trooid faghtys noi-Ewnagh haink dys y vullagh ayns co-chialg ny lheeyn. Lurg baase Stalin ayns 1953, haink Nikita Khrushchev er eiyrtyssagh er, as ren eh jannoo cassid er e reill as chur eh toshiaght rish jee-Stalinaghey yn çheshaght Hoveidjagh.

Ta Stalin coontit dy lheeadagh myr fer jeh ny figgyryn smoo trome-cheeallagh 'sy 20d eash. She eshyn va cooish cultys persoonid lhieenagh çheusthie jeh'n ghleashaght Varksagh-Leninagh eddyr-ashoonagh as v'eh jeant ny 'eniagh jeh'n lught obbyr as jeh'n toshiallys. Voish skeaylley yn Unnaneys Soveidjagh ayns 1991, ta Stalin er ny reayll ard-ghoo 'sy Roosh as 'sy Çhorshey myr toshiagh caggee barriaghtagh ren gleiaghey staydys yn Unnaneys Soveidjagh myr cummaght ghowanagh hoshee. Er y laue elley, ta sleih elley cur sheese er e ream myr fer ooilley smaghtagh, as t'eh er ny ve deyrit cour y rick y reayll eh harrish y smaghtey mooar, glenney kynneeagh, mooar-eebyrtyssyn, keeadyn dy housaneyn dunveryssyn, as gortaghey varr ny millioonyn.

Kianglaghyn magh[reagh | edit source]

Ta çhaglym aaraaghyn ec Wikiquote bentyn rish: