Yn Chruinnaght
| Yn Chruinnaght | |
|---|---|
 Cowrey yn Chruinnaght | |
| Date(yn) | Jerrey Souree |
| Menkid | Feailley bleinoil |
| Boayl | Rhumsaa (1978 - 2007) Purt ny h-Inshey (2007 - jiu) |
| Bleeantyn bio | 1924 - 1940 (myr Cruinnaght Vanninagh Ashoonagh) 1978 - jiu (myr Yn Chruinnaght) |
| Currit er bun | 1924 (myr Cruinnaght Vanninagh Ashoonagh) 1978 (myr Yn Chruinnaght) |
| Shaanrey | Feailley kiaull, daunse, as cultoor Vannin, lesh cohoyrtyssyn veih ny h-Ashoonyn Celtiagh elley |
| Ynnyd-eggey | |
| http://www.ynchruinnaght.com | |
She feailley cultooragh Manninagh ee Yn Chruinnaght ta kelloorey kiaull, çhengey as cultoor Vannin, myrane lesh ny kianglaghyn eddyr Mannin as ny h-ashoonyn Celtiagh elley.
Va roie-haghter yn Chruinnaght currit er bun 'sy vlein 1924 myr Cruinnaght Vanninagh Ashoonagh. By heiltynys ec William Cubbon, y chied stiureyder er Thie Tashtee Vannin as Tashteyder Onnoragh yn Çheshaght Ghailckagh as Heshaght Vanninagh y Theihll (SVT).
Ta claareeyn veih ny feaillaghyn lheah gra dy vel "Yn Cruinnaght [sic] Vanninagh Ashoonagh goll fo currym Heshaght Vanninagh y Theihll as y Çheshaght Ghailckagh ayns cooinaghtyn da'n Feelee Ashoonagh mooar as son dy 'reayll y smooinaght ashoonagh". By chur sheese er yn feelee Thomas Edward Brown (1830-1897) eh "yn Feelee Ashoonagh mooar" ren screeu daanyn, goaill stiagh rane-skeealyn liauyrey 'sy Vaarle Vanninagh (lesh focklyn ennagh jeh'n Ghaelg ny mast'oc) as ad er nyn gur magh ec Macmillan.
Va'n Chruinnaght Ashoonagh Vanninagh er ny reaghey ec William Cubbon trooid earish-lioar yn SVT, Ellan Vannin. By 'eailley un-laa, cohirreydagh v'er ny gholl er shooyl ec Sauin, lesh commee veih'n Ellan (ga dy daink un vriw er y chooid sloo, J. E. Lyon, harrish ny tonnyn). By olteynyn jeh ny fo-vingyn eigsoylagh ad Archibald Knox, J. J. Kneen as Mona Douglas, mastey deiney elley. Va'n feailley jeant seose jeh'n arraneys (goaill stiagh arraneyn 'sy Ghaelg), y chiaull, as cuirrey kiaull mooar myr cooish yerrinagh, chammah as ny h-ellynyn, ny keirdyn, as y choagyraght. Haink jerrey lesh yn 'eailley tra vrish y Nah Chaggey Dowanagh magh.
By reayrtys ec Mona Douglas Yn Chruinnaght y aavioghey myr feailley ashoonagh Vannin ny lurg. Ren aavioghey cultooragh ayns ny 1960yn jeianagh aavioghey 'sy Ghaelg, myrane lesh aavioghey 'sy chiaull tradishoonagh, as 'sy daunse Manninagh er lheh. Ren Douglas cur enney er yn aght dy voddagh Yn Chruinnaght cloie paart myr cree son immeeaghtyn cultooragh as myr mod son dy chur ny smoo enney 'sy chultoor tradishoonagh ayns Mannin.
'Sy vlein 1977 ren Douglas reaghey Feailley Vanninagh Rhumsaa. Haghyr eh er Jerdein er y 1d laa Mean Fouyir marish co-obbraghey lesh yn reagheydys Ellynyn ny Gael. Va cowrey noa-emshyragh Yn Chruinnaght ry-akin er coodagh, as çheu sthie, jeh'n chlaare. Ec jerrey yn chlaare va fogrey ayn mychione aavioghey Yn Chruinnaght ayns Rhumsaa ayns Luanistyn-Mean Fouyir 1978, as dy "nee feailley Eddyr-Cheltiagh queig-laa dy beagh ayn". Haghyr eh eddyr y 21d as y 25oo laa Luanistyn 1978.
Ayns notey 'sy chlaare screeu Douglas 'sy vlein 1979 dy row yn reaghey goll er chur er ny reagheyderyn yn feailley y chuirrey ayns Rhumsaa, er-yn-oyr nagh row feailley scanshoil mooar ec y valley neughollrish ny baljyn elley er yn ellan, as er-yn-oyr dy row Rhumsaa, gollrish Purt ny h-Inshey, myr nane jeh ny h-ynnydyn da'n aavioghey ashoonagh.
Ga nagh row 'sy Chruinnaght Vanninagh Ashoonagh agh feailley v'er kelloorey yn cultoor Manninagh, ren Douglas cur Yn Chruinnaght er bun 'sy chummey noa-emshyragh myr feailley eddyr-Cheltiagh, as va caa currit da commee ny shey h-ashoonyn veih Mannin, Nalbin, yn Vritaan, Nerin, Bretyn as y Chorn. Hooar yn Chruinnaght enney oikoil veih An tOireachtas (Nerin), Gorsedd y Beirdd as Yr Eisteddfod Genedlaethol (Bretyn), as Am Mòd (Nalbin).
Haghyr cloiaghyn er feie yn Ellan, agh eddyr ny bleeantyn 1978 derrey 2006, by eh Rhumsaa cree yn Chruinnaght. Va ram caaghyn ayn ayns Rhumsaa da'n Chruinnaght 'sy valley, goaill stiagh thieyn oast eigsoylagh as y Halley Baljey, kialteenyn eigsoylagh, as margey ny sthock. Beggan as beggan, cha row cha mooar as ny h-ynnydyn shen ry-gheddyn as dirree er paalan buillvollee dy ve ny chowrey 'syn 'eailley. Ansherbee, er-yn-oyr nagh row yn boayl da'n phaalan buillvollee ry-gheddyn da'n Chruinnaght 'sy vlein 2007, va'n cree arrit dys Purt ny h-Inshey raad va ny caaghyn ayns Laare y Cheead Blein kiarail boayl ree-vie.
Kianglaghyn mooie
[reagh | edit source]- www.ynchruinnaght.com - ynnyd-eggey oikoil "Yn Chruinnaght"