Çhengaghyn Ooralagh

Ooralagh
Rheam:	Yn Oarpey Hiar as Hwoaie, Yn Aishey Hwoaie
Rang-oardraghey:	Mastey kynnaghyn çhengey smoo y theill
Fo-rheynnyn:	Samoidagh Finn-Oogragh
ISO 639-2:	-
Ny Çhengaghyn Finn-Oogragh

She kynney çhengey ny çhengaghyn Ooralagh as 39 çhengaghyn ayns y chynney çhengey shen. T’ad Finnlynnish, Ungaarish as Estoinish ny çhengaghyn smoo scanshoil mastey ny çhengaghyn Ooralagh. Ta’n chooid smoo jeu loayrit ayns y Roosh, agh ta ram loayreyderyn soit ayns yn Estaan, Finnlynn, yn Ungaar, y Romaain, y Serb, as y Clovack.

Rang-oardraghey ny çhengaghyn

Ec y traa t'ayn ta nuy possan çhengey ayn gyn arganeys. Ansherbee, cha nel eh shickyr dy vel ad nyn breeu-phossanyn er yn oyr nagh vel coardailys ayn mychione rang-oardraghey ny çhengaghyn Ooralagh.

• Finnagh (Finnagh Baltagh, Balt-Finnagh)
• Khantyish
• Laplannagh
• Mansish
• Marish
• Mordvinagh
• Permagh
• Samoidagh
• Ungaarish

Ta feanish henndeeagh ayn chammah mychione kuse veg dy hengaghyn marroo as ad gyn rang-oardraghey shickyr:

• Meryish
• Meshçherish (derrey yn 16oo eash)
• Muromish

Clou-oaylleeaght

T’ad soyllee troggallagh ny çhengaghyn Ooralagh na:

• ymmyd rheamyssagh ny meeryn jerree ny gleiynaghey.
• possan mooar caseyn grammeydagh (13-14 caseyn er mean) m.s.:
  • Erzya: 12 chase
  • Estoinish: 14 caseyn (lesh fer elley fo arganeys)
  • Finnlynnish: 15 caseyn
  • Ungaarish: 18 caseyn
  • Sami Inari: 9 caseyn
  • Komi: 27 caseyn ayns abbyrtyn ennagh
  • Moksha: 13 caseyn
  • Nenetsish: 7 caseyn
  • Sami Hwoaie: 6 caseyn
  • Udmurtish: 16 caseyn
  • Vepsish: 24 caseyn
• coardailys breeocklyn
• gyn keintys grammeydagh
• breear jiooldagh
• a.r.e.

Co-chynneydee reiht

Shoh reihys co-chynneydee harrish ny çhengaghyn Ooralagh, as ad taishbyney ny sheean-cheaghlaghyn t'ayn. Cha nel y rolley shoh ny rolley çhyndaaghyn: ta bun cheddin ec co-chynneydee, agh foddee dy vel keeal ny focklyn anchasley nish.

Gaelg	Proto-Ooralagh	Finnlynnish	Estoinish	Saamish Hwoaie	Erzya	Mari	Komi	Khanty	Mansi	Ungaarish	Nenetsish
aile	*tuli	tuli	tuli	dolla	tol	tul	tyl-	-	-	-	tu
eeast	*kala	kala	kala	guolli	kal	kol	-	kul	kul	hal	xalya
edd	*pesä	pesä	pesa	beassi	pize	pəžaš	poz	pel	pit'ii	fészek	pyidya
laue	*käti	käsi	käsi	giehta	ked´	kit	ki	köt	kaat	kéz	-
sooill	*śilmä	silmä	silm	čalbmi	śel´me	šinča	śin	sem	sam	szem	sæw°
suntal	*süli	syli	süli	salla	sel´	šülö	syl	Löl	täl	öl	tyíbya
cuishlin / feh	*sïxni	suoni	soon	suotna	san	šün	sën	Lan	taan	ín 'feh'	te'
craue	*luwi	luu	luu	-	lovaža	lu	ly	loγ	luw	-	le
aane	*mïksa	maksa	maks	-	makso	mokš	mus	muγəl	maat	máj	mud°
mooin	*kunśi	kusi	kusi	gožža	-	kəž	kudź	kos-	końć-	húgy	-
goll	*meni-	mennä	minema	mannat	-	mija-	mun-	mən-	men-	megy-/men-	myin-
beaghey	*elä-	elää	elama	eallit	-	ila-	ol-	-	-	él-	yilye-
geddyn baase	*kaxli-	kuolla	koolma	-	kulo-	kola-	kul-	kol-	kool-	hal-	xa-
niee	*mośki-	-	mõskma	-	muśke-	muška-	myśky-	-	-	mos-	masø-

Jeeagh er neesht

• Proto-Ooralish
• Çhengaghyn Altaiagh‎
• Çhengaghyn Ooralagh-Altaiagh
• Çhengaghyn Shapoinagh
• Çhengaghyn Austraineeshagh‎
• Çhengaghyn Ind-Oarpagh
• Kynney çhengey
• Rolley çhengaghyn
• Çhengaghyn Nostratagh