Shenn Yernish

Ass Wikipedia.
Shenn Yernish
Goídelc
Fockley magh [ˈgoiðʲelg]
Goll er loayrt ayns Nerin, Nalbin, Mannin, buill ayns Bretin
Baase çhengey Caghlaait dys Yernish Veanagh mysh yn 10oo eash
Kynney çhengey Ind-Oarpagh
Corys screeuee Ogam, Cló Gaelach, as Romanagh
Coadyn çhengey
ISO 639-1 Gyn coad
ISO 639-2 sga
ISO 639-3 sga

By hengey Cheltiagh ee y Çhenn Yernish (Shenn Yernish). Hie ee er loayrt ayns Nerin, Nalbin as Mannin traa dy row. V'ee ny shennvoir Yernish Veanagh as dy chooilley hengey Ghaelgagh t'ayn nish.

Notey da lhaihderyn. Ayns yn art shoh, ta lettyryn ardey cowraghey ceaghlaghyn ta taghyrt lurg shiartanse dy 'ocklyn:
  • ta B cowraghey boggaghys
  • ta E cowraghey ennalaghys
  • ta S cowraghey stronnaghys

Grammeydys ny Shenn Yernish[reagh | edit source]

Va keintys, earroo as case ec grammeydys ny Shenn Yernish. Cha row art neuhoilshaghey erbee eck, agh va art soilshaghey eck, myr y Ghaelg.

Troggal y raa[reagh | edit source]

Va oardagh neuchowrit Breear-Kione-Cass (ny BKC) ec Shenn Yernish, gollrish çhengaghyn Celtiagh Ellanagh elley[1]. She oardagh neuchadjin ayns çhengaghyn Ind-Oarpagh v'ayn: dy chooilley çhengey Ind-Oarpagh elley, ta oardagh neuchowrit KCB ny KBC oc. She çhengey reiltagh ayns y chied cheayrt v'ayn, myr dagh çhengey Cheltiagh:[2] myr shen, ta'n reiltagh (fockle smoo scanshoil y raa) ec toshiaght y raa, as reddyn elley ny lurg. Myr sampleyr, va ennymocklyn çheet lurg roie-ocklyn, as marenmyn as cummaghyn gienneydagh çheet lurg yn ennymockle v'ad bentyn rish. Myr sampleyr, Ériu álainn ("Erin aalin"). She çhengey cowraghey reiltee v'ayn chammah.

Rangyn Grammeydagh[reagh | edit source]

Ennymocklyn as marenmyn[reagh | edit source]

Keintys[reagh | edit source]

[1]Gollrish Ladjyn, Germaanish ny Rooshish, va ny tree keintyssyn Ind-Oarpish ec Shenn Yernish foast: bwoirrinagh, firrynagh as naeear. Ren naeear shirgaghey ayns eash Vean Yernish; haink y chooid smoo jeh ny focklyn naeear dy ve firrynagh.

Ta keintys firrynagh ec cretooryn firrynagh undinagh as keintys bwoirrinagh ec cretooryn bwoirrinagh undinagh.

Earroo[reagh | edit source]

Va Shenn Yernish freayll ny rangyn earrooagh Ind-Oarpish son jee-chleaney ennymocklyn: unnaneagh, daagh as yl-rey. Cha row cummey daagh faagit ec breearyn, marenmyn ny far-enmyn.

  • Va unnaneagh currit da un red ny pheiagh, as da eieyn neuloaghtagh
  • Va daagh currit da reddyn as jees jeu, my row ad nyn nyees dy najooragh (di ṡúil, "daa hooill") ny dy taghyrtagh (di mnaí, "daa ven"). Ta ymmyd jeant jeh dy kinjagh marish ny earrooyn daB, B (firrynagh), daS, daS (naeear)[3], as diE, E (bwoirrinagh): t'ad corrym rish daa 'sy Ghaelg Vanninagh.
  • Va yl-rey currit da ny smoo da daa red (súili, "soillyn")
Case[reagh | edit source]

Va queig caseyn faagit ec Shenn Yernish, jeh hoght v'ec Ind-Oarpish as Celtish. T'adsyn ennymagh, gienneydagh, roie-ocklagh, cassidagh as gerrymagh[1]. Fer erbee jeh, v'eh ry-akin ayns ny tree cummaghyn earrooagh. Shoh taabyl cummaghyn céara, ("keyrrey")[1]:

  Unnaneagh Daagh Yl-rey
Ennymagh cáeraB diB cháeraigB cáeraig
Gienneydagh cáerach daB cháerachB cáerachS
Roie-ocklagh coS cáeraigB coS ndibS cáerchaib coS cáerchaib
Cassidagh cáeraigS diB cháeraigB cáerchaE
Gerrymagh aB cháeraB aB diB cháeraigB aB cháerchaE

Imraaghyn[reagh | edit source]

Enmys[reagh | edit source]

  1. a b c d Stifter, David (2006). Sengoidelc: Old Irish for beginners (Baarle).
  2. Tallerman, Maggie (2005). Understanding syntax, 2oo (Baarle), Hodder Arnold. ISBN 9780340810323.
  3. Ga dy row y ghaa shoh jeeaghyn dy vel y red cheddin, ta boggaghys lurg y chummey firrynagh as stronnaghys lurg y chummey naeear. Ta ennalaghys lurg y chummey bwoirrinagh.

Lioaryn[reagh | edit source]

Kianglaghyn mooie[reagh | edit source]